Cách trồng sâm ngọc linh theo kĩ thuật cho củ to, chất lượng

- Tin Tức Sâm
Cách trồng sâm ngọc linh theo kĩ thuật cho củ to, chất lượng

Để bảo vệ nguồn gen sâm ngọc linh quý, Nhà Nước đã phát triển dự án trồng sâm ngọc linh tại 2 tỉnh Kon Tum và Quảng Nam với diện tích hơn 5 triệu ha rừng. Từ các vườn sâm ngọc linh này sẽ có nhiệm vụ nhân giống, chuyển giao kĩ thuật và cách trồng sâm ngọc linh cho các đơn vị khác.

Điều kiện trồng sâm Ngọc Linh

Sâm Ngọc Linh là một trong những loại dược liệu quý, còn được biết đến với nhiều tên gọi khác nhau là Sâm Việt Nam, Sâm Khu 5 (K5), củ Ngải rọm con, hay cây Thuốc giấu…; được tìm thấy tại vùng núi Ngọc Linh thuộc huyện Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam và 2 huyện Đăk Glei, Tu Mơ Rông, tỉnh Kon Tum.

Điều kiện trồng sâm ngọc linh
Cây sâm ngọc linh sinh trưởng và phát triển tốt ở khu vực rừng tự nhiên với độ cao trên 1.500 mét

Trong tự nhiên, sâm Ngọc Linh là loài đặc hữu hẹp, phân bố tại các vùng rừng tự nhiên như núi Ngọc Linh với các điều kiện sinh trưởng như sau:

- Điều kiện về khí hậu:

  • Nhiệt độ: từ 8 đến 25 độ C, chênh lệch ngày đêm không quá 9 độ C.
  • Độ ẩm trung bình khoảng từ từ 80- 90%.
  • Lượng mưa trung bình từ 2.800 - 3.400 mm/năm và có lượng mưa khá trong các tháng mùa khô (từ tháng 3-7).

- Thổ nhưỡng:

  • Độ cao phù hợp:  1.200 m đến 2500m so với mực nước biển, và cây sâm phát triển tốt nhất ở 1700-1800m.
  • Điều kiện về đất: Đất ẩm, có nhiều mùn ở dưới tán rừng nguyên sinh có độ che phủ từ 70-90%.

Kĩ thuật trồng và chăm sóc sâm ngọc linh

Thời điểm trồng sâm ngọc linh trong năm

Thời điểm lý tưởng nhất để trồng sâm ngọc linh là từ tháng 7 -  tháng 9 hàng năm. Bởi vì đây là thời điểm cây giống vừa đạt được 1 năm tuổi. Với những cây giống được ươm sẵn tại vườn thì có thể trồng từ tháng 3 - 5.

Khi trồng cây sâm ngọc linh nên trồng vào những ngày có thời tiết râm, mát, không trồng vào những ngày nắng gắt hoặc mưa lớn.

Trồng cây sâm ngọc linh
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc thăm vùng trồng sâm ngọc linh tại Kon Tum

Chuẩn bị đất trồng, thiết kế vườn sâm

Khu vực trồng sâm ngọc linh chuẩn nhất là các vùng đất ở dưới tán rừng tự nhiên, có độ cao trên 1.500m so với mực nước biển. Đất vẫn còn giữ được kết cấu rừng tự nhiên, đủ ẩm, giàu mùn, độ che phủ rừng từ 70% trở lên. Khi cải tạo đất trồng sâm cần hạn chế tối đa tác động đến môi trường rừng, chỉ dọn dẹp các cây dây leo, bụi rậm, tuyệt đối không sử dụng máy móc để cày xới đất, không được tác động đến cây gỗ và cây tái sinh sẽ làm ảnh hưởng đến môi trường sống của sâm ngọc linh và ảnh hưởng đến rừng. Cây sâm ngọc linh vẫn có thể sinh trường và phát triển tốt khi mọc sát gốc cây cổ thụ, cây tái sinh.

Thiết kế vườn sâm, tạo các băng trồng và băng chừa đồng mức và xen kẽ nhau, một băng trồng rộng khoảng 8 - 10m, tiếp đến là một luống băng chừa. Tạo lối đi lại giữa các băng đồng mức rộng khoảng 0,8 - 1m, lối đi lại theo hướng dốc thiết kế theo hình zích – zắc và với số lượng tối thiểu để hạn chế bị xói mòn. Chừa ít nhất 50 mét từ phần đỉnh trên cùng xuống đến băng trồng.

Trong các băng trồng sâm thiết kế từ 3 - 4 luống, mỗi luống rộng 1,6 - 2m để trồng được 3 - 4 hàng cây sâm ngọc linh. Khoảng cách giữa các luống rộng từ 30 - 35 cm.

Trên các luống trồng giữ nguyên hiện trạng mặt đất, không đào xới, không đánh rãnh, không thu gom đá, lá cây, gốc cây và thân gỗ chết,.... chỉ dọn những cây dây leo và cây bụi dùng để ủ phân hữu cơ. Đào hố trồng theo chiều ngang tự nhiên, theo quy cách, thẳng hàng để tiện cho việc sau này dễ chăm sóc và theo dõi từng cây.

Chuẩn bị cây giống

Để có cây giống sâm ngọc linh để trồng sẽ có 2 cách:

  • Một là: có thể tận dụng khu đất trồng để ươm cây giống từ hạt sâm ngọc linh, tuy nhiên để ươm được ra cây non thì sẽ mất rất nhiều thời gian khoảng từ 10-12 tháng mới có thể bấng cây đi trồng. Nếu chưa có kinh nghiệm thì đôi khi quá trình ươm cây giống sâm ngọc linh từ hạt còn gặp những rủi ro, hạt không nảy mầm, chất lượng cây giống không tốt.
  • Hai là: mua sẵn cây giống từ các đơn vị chuyên cung cấp giống cây sâm ngọc linh chuẩn. Đây là cách được nhiều người trồng sâm ngọc linh lựa chọn.

Nếu như bạn muốn tự ươm cây giống sâm ngọc linh thì hãy xem ngay bài viết: Giống cây sâm ngọc linh - Kĩ thuật ươm trồng, địa chỉ bán để được hướng dẫn chi tiết từng bước ươm hạt thế nào cho đúng và trong đây chúng tôi cũng giới thiệu cho bạn một vài địa chỉ chuyên cung cấp giống cây sâm ngọc linh tại Việt Nam.

Mật độ trồng cây sâm ngọc linh

Mật độ trồng sâm ngọc linh khoảng 20.000 - 25.000 cây/ha đất rừng. Mỗi hàng cây cách nhau từ 40 - 45 cm, cây trước cách cây sau khoảng từ 30 - 35cm.

Cách trồng cây chuẩn

Đào những hố tròn đường kính khoảng từ 8 - 10cm, độ sâu từ 6 - 7cm. Nên sử dụng cuốc nhỏ hoặc công cụ cầm tay phù hợp, không nên sử dụng máy móc cồng kềnh.

- Trồng sâm ngọc linh bằng cây non: Bứng cây non nhẹ nhàng từ vườn ươm hoặc trong khay, không được làm đứt rễ cây hoặc xây xát, rập nát cây sâm giống. Đặc cây vào các hố đã đào sẵn, mỗi hố 1 cây giống non. Khi đặt cây nhớ điều chỉnh thân cây theo phương thẳng đứng, cổ rễ đặt ngang với mặt đất. Khi đã chỉnh cây đúng vị trí dùng tay lấp đất và ấn chặt xung quanh gốc cây, lấp đất theo hình đĩa xôi để khi mưa không bị ngập úng. Khi trồng không được làm bể bầu, đứt và dập nát cây giống.

- Trồng sâm ngọc linh bằng đầu mầm: Chuẩn bị sẵn các đoạn thân sâm đầu mầm, đặt vào hố đã đào sẵn. Đặt đoạn thân khí sinh hướng lên, lấy tay lấp đất và ấn chặt phần gốc.

Kỹ thuật trồng sâm ngọc linh
Kĩ thuật trồng sâm ngọc linh bằng cây non

Sau khi trồng cây xong, tưới một lượng nước nhỏ để ổn định cây, sau đó phủ lên gốc cây một lớp lá khô để giữ ẩm cho đất, hạn chế cỏ dại mọc và tạo một lớp mùn cho cây khi lá bị phân hủy.

Chăm sóc cây sâm sau khi trồng

Năm đầu tiên, thường xuyên theo dõi và kiểm tra vườn sâm trồng để sớm phát hiện những cây bị chết và trồng dặm bổ sung (nên trồng các cây cùng lứa tuổi để không bị lẫn khi thu hoạch). Thường xuyên dọn dẹp cây leo, bụi rậm, cỏ dại tái sinh. Chỉ cần cắt, nhổ bỏ những cây mọc gần sát với gốc sâm, còn những cây cỏ không ảnh hưởng đến gốc sâm thì không cần dọn. Trong mùa mưa, không nên dọn cỏ để hạn chế trôi đất, xói mòn, nhất là thời gian cây sâm ngọc linh ngủ đông.

Không cần sử dụng các loại phân bón hóa học khi trồng sâm ngọc linh, để cây sinh trưởng tốt và cho củ to, mập chỉ cần thường xuyên bổ sung các lớp mùn núi cho cây bằng cách phủ lên một lớp mùn dày khoảng 2cm. Có thể tạo lớp mùn này bằng cách ủ lá mục, lá khô, thân gỗ mục,... với chế phẩm vi sinh trong một khoảng thời gian nhất định.

Những thời điểm mưa ít vào mùa khô cần tưới nước cho cây sâm ngọc linh để cây phát triển thuận lợi.

Thường xuyên kiểm tra để có thể phát hiện sớm sâu bệnh gây hại cho cây. Lưu ý, chỉ xử lý sâu bệnh bằng các phương pháp thủ công như cắt tỉa lá, nhổ bỏ cây bị bệnh,... không được sử dụng các loại thuốc trừ sâu bệnh. Có thể làm các bẫy lồng, bẫy kẹp, hoặc dùng lưới, nilong xung quanh vườn sâm để ngăn các động vật gây hại cho vườn.

Chăm sóc cây sâm ngọc linh sau khi trồng
Thường xuyên kiểm tra cây sâm ngọc linh để kịp thời phát hiện sâu bệnh và có biện pháp xử lý

Một số loại sâu bệnh thường gặp ở cây sâm Ngọc Linh

- Sâm Ngọc Linh là một trong những loại cây trồng có khả năng kháng bệnh khá tốt, thỉnh thoảng có thể bị sâu ăn lá nhưng không nhiều, không cần phải dùng thuốc. 

- Bệnh phổ biến nhất của cây này là bệnh rỉ sắt, thường xuất hiện vào khoảng tháng 6 và đầu tháng 9. Bệnh thối cổ rễ xuất hiện vào các tháng trong năm.

- Cần phải tránh tiếp xúc cây sâm Ngọc Linh với ánh nắng mặt trời trực tiếp, nếu không sẽ gây nên bệnh vàng lá, quắn lá, cây sẽ không khỏe và không có hiệu suất cao.

- Muốn phòng dịch bệnh gây hại cho cây sâm ngọc linh cần phải áp dụng biện pháp quản lý dịch hại tổng hợp IPM, đảm bảo điều kiện tốt nhất để cây sâm không bị dịch bệnh, khỏe, sạch sâu bệnh. Chọn đất tốt để trồng, đất có nhiều mùn, không bị úng nước, có độ tàn che từ 70% trở lên.

- Tăng cường những biện pháp chăm sóc và canh tác cây sâm Ngọc Linh như: thường xuyên vệ sinh vườn, thu gom, cách ly các cây bệnh…hạn chế tối đa các đối tượng dịch hại gây bệnh. 

Lưu ý :

  • Với những vườn ươm, nhân giống, giữ giống, khi có nguy cơ bị dịch bệnh hại quá nặng cần dùng thuốc bảo vệ thực vật (ưu tiên loại thuốc sinh học) theo hướng dẫn của các cơ quan có chuyên môn. 
  • Trồng sâm theo đúng hướng dẫn kỹ thuật, trồng lan trên mặt đất tự nhiên (không lên luống) để tránh cho nước mưa tạo thành dòng chảy hoặc đất trong luống sâm quá ẩm ướt sau khi mưa nhằm hạn chế bệnh hại sau này, đặc biệt là những bệnh do vi khuẩn gây hại. 
  • Khi sâm ra quả có thể sẽ bị chim, chuột và các động vật khác ăn nên cần làm túi lưới bọc quả. Túi lưới được gắn vào 1 que chắc chắn (que dài hay ngắn tùy thuộc độ cao của chùm quả), que được cắm chắc xuống đất. 

Sâm ngọc linh trồng bao lâu thì thu hoạch?

Cây sâm Ngọc Linh sau khi trồng có thể thu hoạch được sau 3 năm, đây là thời gian tối thiểu để thu hoạch. Tuy nhiên, thời điểm thu hoạch cho năng suất, chất lượng và hiệu quả cao nhất là khi sâm đạt từ 8 năm tuổi trở lên, củ sâm già. Thời điểm thu hoạch trong năm là vào tháng 10 - 12 (khi cây trong thời gian ngủ đông).

Một số mô hình vườn sâm ngọc linh

Để trồng sâm ngọc linh lấy củ, cho chất lượng thì chỉ có thể trồng tại các khu rừng tự nhiên, có một số người tìm kiếm các mô hình trồng sâm ngọc linh trong chậu hay trồng trong phòng thí nghiệm thì chỉ sử dụng để tạo cây giống.

Vườn sâm ngọc linh
Vườn sâm ngọc linh dưới tán rừng tại huyện Tu Mơ Rông (Kon Tum)
Cách trồng sâm ngọc linh đúng kĩ thuật
Bảo vệ hạt sâm ngọc linh để nhân giống

 

Những củ sâm ngọc linh trồng theo đúng kỹ thuật

Củ sâm ngọc linh trồng thu hoạch từ vườn sâm được quy hoạch và gieo trồng theo tiêu chuẩn. Những Lô sâm được thu hoạch từ vườn sâm về:

  • Còn nguyên cành lá tươi, củ sâm già, chất sâm đẹp, rất nhiều u cục 
  • Sâm được tuyển chọn rất kỹ lưỡng 10 – 15 năm tuổi trở lên 
  • Từng sản phẩm đều được chọn lựa và chọn lọc tốt nhất trước khi đến tay người dùng

Sâm ngọc linh trồng

 


About
Đánh giá - Bình luận
0 bình luận, đánh giá về Cách trồng sâm ngọc linh theo kĩ thuật cho củ to, chất lượng

Quản trị viênQuản trị viên

Xin chào quý khách. Quý khách hãy để lại bình luận, chúng tôi sẽ phản hồi sớm

Nhấn vào đây để đánh giá
Hỗ trợ 24/7
Bảo mật thanh toán
0.16716 sec| 1653.813 kb