Đăng tâm thảo – Đặc điểm, cách dùng, liều lượng sử dụng

- Dược liệu
Đăng tâm thảo – Đặc điểm, cách dùng, liều lượng sử dụng

Đăng tâm thảo là thảo dược khá quen thuộc trong Đông y, nhờ có vị ngọt, tính hàn nên thường được dùng để hỗ trợ điều trị tiểu tiện khó khăn, mất ngủ, ho, viêm họng…

Bài viết sau, chúng tôi sẽ chia sẻ đến bạn những đặc điểm, công dụng và cách dùng của dược liệu đăng tâm thảo giúp bạn nắm rõ hơn. 

I.GIỚI THIỆU ĐĂNG TÂM THẢO

1.Tên gọi 

– Tên thường gọi: Đăng tâm thảo

– Tên gọi khác:  cỏ bấc đèn, thần đăng nhị, đăng thị, tịch thảo, bích ngọc thảo, cổ ất tâm, đăng tâm, hổ tu thảo, xích tu, … 

– Tên khoa học: Juncus ehusus L. var. decipiens Buch

– Họ: Bấc Juncaceae

  1. Mô tả đặc điểm

2.1. Đặc điểm cây đăng tâm thảo 

Cây đăng tâm thảo thuộc loài cây cỏ, sống lâu năm với thân tròn và cứng, chiều cao mọc khoảng từ 35 đến 100cm, đường kính thân dài từ 1-2mm, màu xanh nhạt. Bên trong ruột là những tế bào hình sao, được để hở nhiều lỗ khuyết. Phần lá khá hạn chế, chỉ có các phần bẹ ở thân. Hoa đăng tâm thảo mọc đều thành vòng, khi hoa khô thì chỉ còn lại phần xác hoa, không phân hóa. Nhị có 3, ít khi 4 hoặc 6, phần bao phấn là hình chỉ, đầu nhụy to, bầu có vòi rất ngắn, dạng quả nang, hạt nhỏ. Cây thường ra hoa vào đầu mùa hạ. 

Đăng tâm thảo

ẢNH: Cây đăng tâm thảo là loài cây cỏ, thường ra hoa vào đầu mùa hạ

2.2. Đặc điểm vị thuốc đăng tâm thảo

Đăng tâm thảo là phần ruột của cây đăng tâm thảo, phần ruột này có hình trụ tròn nhỏ, đường kính khoảng từ 0,1 đến 0,3cm, chiều dài khoảng 90cm, màu trắng hoặc vàng nhạt. Thân của dược liệu này có tính đàn hồi và dễ bị đứt. 

  1. Phân biệt cây đăng tâm thảo

Tại Trung Quốc, người ta thường sử dụng những cây như Juncus setchunensis Buch. var. Effusoides Buch hoặc Thủy đăng tâm (Juncus decpiens (Buch) dùng giống như đăng tâm vì có công dụng tương tự như trên. 

  1. Phân bố địa lý 

Cây đăng tâm thảo thường mọc hoang dại tại nơi kín ướt, vùng bãi lầy, tập trung nhiều tại vùng có khí hậu ẩm và ướt như Nam Định, Hà Nam. 

  1. Bộ phận dùng, thu hái, bào chế

– Bộ phận sử dụng: Phần ruột của cây được phơi khô. 

– Thu hái và sơ chế: Cây đăng tâm thường được thu hoạch vào mùa thu. Sau khi đã cắt toàn bộ cây thì người ta sẽ rạch dọc phần thân và tách lõi riêng ra, bó thành từng bó nhỏ rồi phơi khô để dùng. 

– Bào chế thuốc: Sau khi đã được loại bỏ toàn bộ tạp chất thì đăng tâm thảo sẽ được cắt thành từng đoạn nhỏ. Trong trường hợp sử dụng làm đăng tâm thán thì sẽ lấy nguyên liệu này làm sạch và cho vào trong nồi đậy kín, nấu trong lửa nhỏ, để nguội rồi mới lấy ra. 

– Bảo quản: Bảo quản dược liệu tại nơi khô ráo, kín đáo, tránh ánh nắng mặt trời. 

  1. Thành phần

Theo nghiên cứu, thành phần có trong vị thuốc này chủ yếu là carbohydrate. 

II.CÔNG DỤNG ĐĂNG TÂM THẢO 

  1. Tính vị, quy kinh 

Đăng tâm thảo có vị ngọt, tính hàn quy vào 3 kinh là kinh quế, tâm và tiểu trương dùng chữa tiểu tiện khó khăn, tâm phiền Mất ngủ, dùng ngoài đồ mụn nhọt. 

  1. Tác dụng dược lý và chủ trị của vị đăng tâm thảo 

– Đăng tâm thảo có vị nhạt mà lạnh, thể nhỏ mà khí yếu, các sách Đông y đều nói là giáng tâm hoa, thường gọi là lấy Tâm trị Tâm. Nếu Tâm hỏa thanh thì phế kim phải túc giáng. 

– Đăng tâm có khí vị nhẹ, bởi nhẹ nên thường phù vào bên trên, chuyên nhập vào tâm phế. Vị của dược liệu này rất nhạt nên giúp lợi khiếu, làm cho phần uất nhiệt từ phần trên đi xuống phần dưới theo đường tiểu ra ngoài. 

– Chủ trị: Đau mắt đỏ, ho, đau họng, bí tiểu, hoa mắt, phù thũng, tiểu không thông, tiểu đục, cảm nắng,, trẻ con dạ đề, lợi tiểu, sốt, ho, an thần. 

3.Cách dùng và liều lượng 

– Đăng tâm thảo thường được sử dụng ở dạng bột hoặc sắc lấy nước để uống. 

– Công đoạn tán đăng tâm thảo thường khá công phu nên thông thường, người ta thường ngâm đăng tâm thảo với nước cơm, phơi khô rồi mới mang tán. Sau đó, ngâm cùng nước rồi vớt phần nổi lên phía trên để dùng. 

– Dùng mỗi ngày khoảng 2-4g là vừa đủ. 

  1. Bài thuốc điều trị bệnh từ đăng tâm thảo 

Người bệnh có thể tham khảo một số cách dùng đăng tâm thảo từ những bài thuốc dưới đây:

4.1. Bài thuốc đăng tâm thảo lợi tiểu, điều trị mất ngủ

Dùng khoảng 2g đăng tâm thảo sắc cùng với nước và dùng thay nước trà hàng ngày. 

4.2. Bài thuốc đăng tâm thảo giúp cầm máu 

Sử dụng vị thuốc đăng tâm thảo nhai thật nhỏ rồi đắp lên vết thương sẽ giúp máu cầm nhanh chóng. 

4.3. Bài thuốc đăng tâm thảo điều trị nghẹt họng do viêm 

Chuẩn bị dùng khoảng 1 năm thảo dược đăng tâm thảo và 1 ít muối, 2 tấm ngói. Lấy ngói đốt đăng tâm thảo và muối rồi thổi vào trong miệng sẽ thấy đỡ. 

4.4. Bài thuốc đăng tâm thảo điều trị máu cam không cầm được 

Dùng khoảng 4g đơn sa và 40g đăng tâm thảo. Sử dụng 2 nguyên liệu này và uống chung với nước cơm, mỗi lần chỉ cần dùng khoảng 8g là vừa đủ liều. 

ẢNH: Vị thuốc đăng tâm thảo được dùng trong nhiều bài thuốc khác nhau

4.5. Bài thuốc điều trị khô miệng, tâm phiền 

Dùng nguyên liệu gồm mỗi vị 12g mạch môn, lá tre và 4g đăng tâm thảo. Mang tất cả những nguyên liệu này nấu cùng lên với nhau và uống hết trong ngày. 

4.6. Bài thuốc đăng tâm thảo chữa bệnh đái ra máu, đái đục, đái buốt, bệnh lậu

Dùng mỗi vị 8g rễ cỏ tranh, đăng tâm thảo. Sử dụng cả hai nguyên liệu này cho vào trong ấm, sắc nước và uống trong ngày. 

4.7. Bài thuốc đăng tâm thảo điều trị chứng nhiệt lâm

Dùng mỗi vị 30g xa tiền thảo, phượng vĩ thảo, 9g đăng tâm thảo. Mang tất cả những vị này sắc với nước vo gạo và uống hết trong ngày.

  1. Kiêng kỵ khi dùng đăng tâm thảo

Nhìn chung, dược liệu đăng tâm thảo ít độc, khá lành tính nhưng cần phải kiêng kỵ sử dụng trong một số trường hợp như:

– Người bị trúng hàn, thể hư, không kìm tiểu tiện được. 

– Người có tiền sử dị ứng với bất kỳ thảo dược nào. 

– Phụ nữ mang thai, phụ nữ đang cho con bú thì nên hạn chế dùng. Nếu sử dụng, cần phải tham khảo ý kiến bác sĩ.

– Cũng như nhiều dược liệu khác, đăng tâm thảo có thể tương tác cùng một số loại thuốc, làm mất tác dụng hoặc thay đổi thuốc. Vì thế, nếu muốn dùng đăng tâm thảo cùng thuốc hay thực phẩm chức năng, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng.

Những thông tin về dược liệu đăng tâm thảo mà chúng tôi giới thiệu trên đây chỉ mang tính chất tham khảo, hi vọng sẽ mang đến sự hữu ích dành cho quý vị và các bạn. 

 


About
Đánh giá - Bình luận
0 bình luận, đánh giá về Đăng tâm thảo – Đặc điểm, cách dùng, liều lượng sử dụng

Quản trị viênQuản trị viên

Xin chào quý khách. Quý khách hãy để lại bình luận, chúng tôi sẽ phản hồi sớm

Nhấn vào đây để đánh giá
Hỗ trợ 24/7
Bảo mật thanh toán
0.14666 sec| 1628.93 kb