Cây kim anh: Thành phần, công dụng và những bài thuốc

Bài viết dưới đây hãy cùng ONPLAZA khám phá những công dụng tuyệt vời cùng các bài thuốc chữa bệnh hiệu quả từ cây kim anh nhé!

Hình ảnh cây kim anh

Hình ảnh cây kim anh

Tên gọi, phân nhóm

Tên gọi khác: cây kim anh còn có tên gọi khác là cây kim quýt rừng, cây hồng vụng, kim anh tử, thích lê tử, đường quân tử, mác nam coi,....
Tên khoa học: Rosa laevigata Michx
Thuộc họ: Hoa hồng (danh pháp khoa học: Rosacea)
Phân loại: R. laevigata f. laevigata và R. laevigata f. semi plena T. T. Yü & T. C. Ku.

Đặc điểm sinh thái

Mô tả cây kim anh

Cây kim anh hay cây kim quýt rừng là loài cây bụi, dạng leo, bò trườn trên các cây gỗ nhỏ hoặc các bụi cây với độ cao từ 5 - 10m.

Các cành có hình trụ thon, có màu nâu tía. Thân cây kim anh có gai nhưng phân bố thưa thớt, bẹt và cong, có đế bản rộng, đầu thon, có chiều dài khoảng 4mm.

Lá kim anh tử có cuống dài từ 5 - 10cm, phiến lá dài từ 3 - 10cm. Lá có hình trứng hoặc hình elip, có răng cưa, bề mặt lá nhẵn không có lông và có màu xanh lục tươi.
Hoa kim anh tử mọc đơn độc ở nách lá hoặc đầu cành, có đường kính từ 6 - 10cm. Cánh hoa có màu trắng, nhụy vàng và có mùi thơm đặc trưng. Hoa kim anh có 5 cánh, cánh bán kép hoặc cánh kép, với hình trứng ngược rộng bản. Cuống hoa có lông cứng, với chiều dài khoảng 1,8 - 3cm.
Quả của cây kim anh có lông, dạng quả bế màu nâu tía hoặc màu đỏ tươi, có đường kính từ 0.4 - 4cm. Quả có hình quả lê, hình trứng ngược hoặc hình bầu dục, có vị hơi ngọt, chua, hơi chát.

quả kim anh tử

Cây kim tử thường ra hoa từ tháng 4 - tháng 6, cho quả vào tháng 7 - tháng 11.

Phân bố

Ở Việt Nam, cây kim anh được tìm thấy nhiều ở Cao Bằng và Lạng Sơn. Ngoài ra, dược liệu này thường mọc hoang ở những bờ rào ven đường.

Ở Trung Quốc, dược liệu này được phân bố ở các tỉnh như Hải Nam, Hồ Nam, Hồ Bắc, Qúy Châu, Giang Tây, Giang Tô, Phúc Kiến, An Huy, Vân Nam, Chiết Giang, Quảng Đông, Quảng Tây, Tứ Xuyên và miền Nam Thiểm Tây.

Bộ phận dùng, thu hái, chế biến và bảo quản

- Bộ phận dùng: quả, lá, rễ của cây kim anh được sử dụng để làm thuốc chữa bệnh.

- Thu hái: Quả kim anh tử được thu hái vào khoảng tháng 6 - tháng 7 hằng năm.

Quả kim anh tử được sử dụng làm vị thuốc chữa bệnh

- Chế biến: sau khi thu hoạch quả kim anh, tách bỏ phần hạt, bởi hạt quả kim anh có tính độc. Sau đó mang đi phơi khô hoặc sấy khô để làm thuốc sắc hoặc nấu thành cao.

- Bảo quản: Nơi thoáng mát, khô ráo, tránh những nơi ẩm ướt

Thành phần hóa học

Trong quả Kim anh tử có nhiều thành phần hóa học và nhiều dưỡng chất có lợi cho sức khỏe và trong điều trị bệnh, như:

Tanin
Vitamin C
Đường glucoza
Axit malic
Axit citric
Saponozit

Ngoài ra, trong vỏ rễ cây kim anh có chứa thành phần tanin có lợi cho sức khỏe và chữa trị bệnh.

Tác dụng dược lý

Theo y học cổ truyền, tác dụng của cây kim anh trong việc chữa bệnh như sau:

Điều trị các chứng xuất tinh sớm, yếu sinh lý, mộng tinh ở nam giới: vị thuốc kim anh tử có tác dụng bổ thận tráng dương, bổ ngũ tạng, cố tinh, ích tinh tủy, dưỡng khí huyết.
Cây kim anh tử có tác dụng điều trị khí hư bạch đới ở nữ giới: cải thiện các chứng suy giảm sinh lý, suy giảm ham muốn và khí hư bạch đới ở nữ giới
Tác dụng của cây kim anh giúp điều trị chứng tiểu đêm, tiểu nhiều lần, tiểu són: tăng cường khí huyết, dưỡng huyết, bổ thận.
Điều trị các chứng sa tử cung, sa trực tràng: có thể kết hợp quả cây kim anh với các vị thuốc khác như ngũ vị tử để tăng khả năng chữa bệnh thêm hiệu quả.
Tác dụng của quả cây kim anh giúp điều trị chứng đi đại tiện có phân lỏng, chứng tỳ hư, giúp cải thiện hệ tiêu hoá, suy nhược cơ thể, kiện tỳ

Theo nghiên cứu dược lý hiện đại, tác dụng của cây kim anh như sau:

Giảm xơ mỡ động mạch
Kháng khuẩn, ức chế một số loại virus, vi khuẩn có hại như tụ cầu vàng, E.coli,...

Vị thuốc kim anh tử

Tính vị

Cây anh tử có vị chua, tính bình, không độc (theo sách Khai bảo bản thảo).
Quả kim anh tử có vị ngọt khi chín, chua sáp khi còn xanh, vị sáp có tính bình (theo sách Cảnh nhạc toàn thư, bản thảo chính).

Quy kinh

Quy vào 3 kinh Phế, Tỳ, Thận.

Liều dùng và cách dùng

- Cách dùng: vị thuốc kim anh tử có thể dùng tươi, sắc nước hoặc nấu thành cao

- Liều dùng khuyến cáo từ 8 – 16 gam/ngày

Bài thuốc chữa bệnh từ cây kim anh tử

ONPLAZA đã tổng hợp những bài thuốc chữa bệnh từ cây Kim anh dưới đây hy vọng sẽ hữu ích cho bạn.

Cây kim anh với nhiều công dụng chữa bệnh hiệu quả

Cây kim anh với nhiều công dụng chữa bệnh hiệu quả

Bài thuốc 1. cây Kim anh điều trị di tinh, mộng tinh, xuất tinh sớm, thận dương hư ở nam giới. Trị khí hư, bạch đới, giảm sinh lý ở nữ giới. Đồng thời, cải thiện chứng tiểu nhiều lần, tiểu đêm, tiểu són

Đơn thuốc: 15g quả cây kim anh đã phơi khô, 10g khiếm thực hoặc củ súng, 10g cẩu tích
Cách dùng, liều dùng: đem các vị thuốc đi rửa sạch. Rồi đem sắc thuốc với 1 lít nước, sắc trong vòng 20 phút với lửa nhỏ. Uống hết trong ngày. Duy trì mỗi ngày 1 thang thuốc.

Bài thuốc 2. Vị thuốc cây Kim anh giúp điều trị sa trực tràng, sa tử cung

Đơn thuốc: 15g quả cây kim anh, 5g ngũ vị tử
Cách dùng, liều dùng: rửa sạch các vị thuốc với nước muối loãng. Sau đó, sắc thuốc với 800ml nước lọc, sắc với lửa nhỏ trong vòng 20 phút, cho đến khi còn khoảng 400ml nước thì ngưng. Dùng hết thuốc trong ngày. Mỗi ngày sử dụng 1 thang thuốc.

Bài thuốc 3. cây Kim anh điều trị chứng đi đại tiện có phân lỏng

Đơn thuốc: 10g quả cây kim anh, 15g bạch truật, 15g hoài sơn, 5g đẳng sâm
Cách dùng, liều dùng: rửa sạch các vị thuốc với nước muối loãng. Sau đó, sắc thuốc với 1 lít nước lọc, sắc với lửa nhỏ trong vòng 30 phút. Dùng hết thuốc trong ngày. Mỗi ngày sử dụng 1 thang thuốc.

Bài thuốc 4. cây Kim anh giúp điều trị chứng ù tai, mồ hôi trộm, mỏi tay chân thường xuyên

Đơn thuốc: 184g cao kim anh tử, 180g kiếm thực, 180g hoàng bá, 120g sa sâm nam, 120g sơn dược, hạt sen, táo nhân, toả hương, tri mẫu, hên tu, mạch môn, mẫu lệ, long cốt mỗi vị 75g.
Cách dùng, liều dùng: các vị thuốc rửa sạch với nước muối, trừ cao kim anh tử. Sau đó, phơi khô và tán thành bột mịn. Tiếp đến, trộn bột với cao kim anh tử làm viên hoàn. Mỗi ngày uống 6g. Duy trì liệu trình 10 ngày giúp bệnh thuyên giảm.

Bài thuốc 5. cây Kim anh điều trị chứng suy nhược thần kinh

Đơn thuốc: hoa, lá, quả đã tách hạt của cây kim anh, anh túc xác mỗi vị một lượng bằng nhau
Cách dùng, liều dùng: rửa sạch tất cả nguyên liệu với nước muối loãng. Sau đó tán thành bột mịn rồi làm viên hoàn, mỗi viên có kích thước bằng hạt ngô. Mỗi ngày uống 7 viên với nước sắc từ vỏ quýt.

Bài thuốc 6. cây Kim anh điều trị chứng khó tiểu

Đơn thuốc: quả cây kim anh, tua sen, tang phiêu tiêu mỗi vị 10g, sơn dược 12g
Cách dùng, liều dùng: sắc nước thuốc với 400ml nước trong 30 phút, đến khi còn 100ml nước thì ngưng. Chia 2 lần uống hết trong ngày. Duy trì dùng thuốc trong 10 ngày liên tiếp để cải thiện bệnh.

Bài thuốc 7. cây Kim anh giúp điều trị chứng đái dầm, thể trạng yếu, trí lực kém ở trẻ nhỏ

Đơn thuốc: 20g quả cây kim anh, 50g kiếm thực
Cách dùng, liều dùng: rửa sạch các vị thuốc trên với nước muối. Sau đó, đem sắc quả cây kim anh với 100ml nước. Rồi cho tiếp vị thuốc kiếm thực và đường trắng để bé dễ uống. Chia thuốc làm 2 lần và uống hết trong ngày. Duy trì liệu trình uống liên tục từ 10 - 15 ngày để cải thiện bệnh.

Bài thuốc 8. cây Kim anh điều trị chứng đau lưng mỏi gối

Đơn thuốc: 20g quả cây kim anh, 16g cẩu tích, 16g củ sung.
Cách dùng, liều dùng: rửa sạch các vị thuốc trên với nước muối pha loãng. Sau đó sắc thuốc với 500ml nước lọc, sắc trên lửa nhỏ đến khi còn 150ml nước thì ngưng. Uống hết trong ngày. Duy trì liệu trình uống từ 5 - 10 ngày để cải thiện bệnh.

Kiêng kỵ khi sử dụng cây kim anh chữa bệnh

Những đối tượng sau đây nên thận trọng khi sử dụng vị thuốc cây kim anh, bao gồm:

Không sử dụng cây kim anh cho người bị nóng trong, táo bón
Người bị nhiệt thái quá không nên dùng kim anh tử (theo Trung Dược Học)
Người bệnh bị táo kết, mới phát sốt không sử dụng cây kim anh (theo Phương pháp bào chế đông dược)
Tuyệt đối không dùng thuốc cho người có thực hỏa, tiểu không thông, tiêu chảy cấp (theo Đông Dược Học Thiết Yếu).

Trên đây ONPLAZA đã chia sẻ đến bạn những thông tin về vị thuốc cây kim anh, hy vọng sẽ hữu ích cho bạn. Tuy nhiên, những thông tin trên đây chỉ mang tính chất tham khảo, bạn không nên tự ý dùng thuốc khi chưa có sự chỉ định của thầy thuốc, bác sĩ có chuyên môn.