An Tức Hương - Công dụng và cách dùng hiệu quả nhất

Trong bài viết dưới đây chúng tôi xin chia sẻ đến bạn những thông tin hữu ích bao gồm công dụng, liều dùng và kiêng kỵ của vị thuốc an tức Hương. Bạn đừng bỏ qua nhé!

An Tuc Hương

Tên gọi, phân nhóm

Tên gọi khác: cây an tức Hương hay còn được gọi với tên: bồ đề, tịch tà, Cánh kiến trắng, Thoáng hương, Thiên kim mộc chi.
Tên khoa học: Styrax tonkinensis
Tên dược: Benzoin Styrax
Họ: Bồ đề (danh pháp khoa học: Styracaceae)

Mô tả dược liệu an tức hương

Vị thuốc an tức hương là nhựa của cây bồ đề.

Đặc điểm cây bồ đề

Cây bồ đề là loài thực vật thân gỗ, nhỏ có chiều cao trung bình chỉ khoảng từ 15-20m. Lá có hình trứng, nhỏ ở đầu và từ ở gốc, dài từ 6-14cm và rộng 22,5cm. Lá thường mọc so le và có cuống ngắn. Mặt dưới lá có nhiều lớp lông tơ, mặt trên thường nhắn và bóng.

Hoa bồ đề thường mọc thành chùm, mỗi chùm gồm nhiều bông hoa nhỏ màu trắng, nhị vàng và có mùi thơm đặc trưng. Quả bồ đề hình cầu, đường kính trung bình khoảng 10 - 16mm.

Bộ phận dùng

Nhựa của cây bồ đề hay còn gọi là an tức hương thường được sử dụng để làm thuốc đông y. Nhựa bồ đề là loại nhựa có màu đỏ nhạt, vàng nhạt hoặc nâu, chất cứng nhưng hóa mềm khi gặp nhiệt và thường có mùi thơm đặc trưng.

Phân bố

Cây bồ đề được di thực vào Việt Nam và phân bố nhiều ở các tỉnh như Tuyên Quang, lai châu, Sơn La, Nghệ an, Hà tĩnh,...

Thu hái – sơ chế

Thu hái: nhựa của cây bồ đề thường thu hái hoạch nhất vào tháng 6 và tháng 7 hằng năm. Nhựa có phẩm chất tốt sẽ được thu hái ở những cây có độ tuổi từ 5 - 10 năm tuổi. Bạn có thể lấy nhựa cây bồ đề bằng cách rạch vào cành hoặc thân cho mủ chảy ra.

Sơ chế: sau khi lấy nhựa bồ đề, bạn đem ngâm với rượu rồi nấu sôi từ 2 - 3 lần cho đến khi nhựa chìm xuống dưới. Sau đó vớt ra và thả vào nước lạnh cho nhựa cứng lại, cuối cùng đem phơi khô để dùng dần.

Bảo quản

Bảo quản nhựa bồ đề hay an tức hương ở những nơi khô giáo thoáng mát.

Thành phần hóa học

Theo nghiên cứu, Vị thuốc an tức hương được trồng tại Việt Nam có chứa từ 70 - 80 % chất keo, Acid siaresinolic, Vanillin, Cinnamyl benzoate, Coniferyl benzoate, Lutenyl benzoate,....

Trong khi đó, an tức hương được trồng tại Trung Quốc chỉ chứa 10 – 20% chất kéo, Vanillin, Coniferyl cinnamate, Acid sumaresinolic, Linalyl cinnamate, Styrene, tinh dầu quế 10 – 30%,…

Vị thuốc an tức hương

Tính vị

Vị cay, đắng, hơi ngọt, tính ấm.

Quy kinh

Quy vào kinh Tỳ, Tâm, Phế.

Tác dụng dược lý

– Theo nghiên cứu dược lý hiện đại:

Chưa có nghiên cứu về an tức hương

– Tác dụng của an tức hương theo Đông Y:

Công dụng: an thần, Hành khí, khai khiếu, thanh thần, trừ tà, hoạt huyết, chỉ thống, làm ấm thận

an-tuc-huong

Chủ trị: Trúng phong, đau bụng, đau ngực, đau nhức xương khớp do phong, chứng kinh phong ở trẻ nhỏ, tai ù, di tinh, huyết vận ở sản hậu, hắc loạn
Ngoài ra, trong dân gian còn sử dụng an tức hương để khử tà ở những nơi âm mưu và có nhiều ám khí.

Cách dùng – liều lượng

An tức hương chủ yếu được sử dụng dưới dạng thuốc bột hoặc hoàn tán.

Liều dùng khuyến cáo trung bình từ 2 - 4 g/ngày.

Ngoài ra bạn có thể sử dụng vị thuốc này để bôi ngoài da.

Bài thuốc chữa bệnh với an tức hương

Dược liệu an tức hương chứa nhiều thành phần hóa học tốt và tác dụng dược lý đa dạng, được ứng dụng trong nhiều bài thuốc chữa bệnh đông y hiện nay.

Bài thuốc 1: An tức hương giúp trị phong thấp, đau nhức xương khớp

Chuẩn bị: 80 gam anh tức hương, 160 gam thịt heo nạc.
Cách thực hiện: thịt heo nạc thái mỏng, sau đó trộn với an tức hương, tiếp đến cho vào bình hoặc ống để lên lò, đốt lửa lớn nhưng phải để một miếng đồng để an tức hương cháy ở phía trên và để bánh có lỗ hướng về phía đau mà xông (theo Thánh Huệ Phương).

551-duoc-lieu-an-tuc-huong

Bài thuốc 2: Trị trúng phong, trúng ác khí với an tức hương

Chuẩn bị: 4g an tức hương, 2g ngưu hoàng, 3,2g tê giác, 4,8g hùng hoàng, 4,8g đơn sa, 4,8g nhũ Hương, 8 gam quỷ cửu.
Thực hiện: tán các vị thuốc trên thành bột mịn. Sau đó dùng thạch xương bồ và sinh khương, mỗi vị 4g, sắc lấy nước uống. (theo Phương Mạch Chính Tông).

Bài thuốc 3: an tức hương giúp trị tim bỗng nhiên đau, tim đập nhanh kinh niên

Chuẩn bị: an tức hương
Thực hiện: tán thành bột mịn. Mỗi lần uống 2 gam với nước sôi (theo Thế Y Đắc Hiệu Phương).

Bài thuốc 4: Trị hàn thấp, lãnh khí, hoắc loạn thể âm

- Chuẩn bị: 4 gam an tức hương, 8 gam phụ tử, 8 gam nhân sâm

Thực hiện: sắc lấy nước uống (theo Bản Thảo Hối Ngôn).

Bài thuốc 5: An tức hương giúp trị các bệnh như phụ nữ sinh xong bị huyết trướng, huyết vận, cấm khẩu

Chuẩn bị: 4 gam an tức Hương, 20 gam ngũ linh chi.
Thực hiện: tán các vị thuốc trên thành bột mịn, sau đó trộn đều. Mỗi lần uống 4 gam bột với nước gừng sao (theo Bản Thảo Hối Ngôn).

Bài thuốc 6: Trị trẻ nhỏ bụng đau, quấy khóc, chân co rút với an tức hương

Chuẩn bị: An tức hương trộn với rượu thành cao, hoắc hương, mộc Hương, Trầm Hương, đinh Hương, bát giác hồi hương, mỗi vị đều 12 gam, súc sa nhân, hương phụ tử, cam thảo chích, mỗi vị 20 gam

Thực hiện: tán nhuyễn các vị thuốc trên, sau đó trộn đều với cao an tức hương và mật để làm hoàn. Ngày uống 8 gam với nước sắc từ lá tía tô (theo An Tức Hương Hoàn - Toàn Ấu Tâm Giám).

Bài thuốc 7: an tức hương trị trẻ nhỏ bị kinh phong do tà

Chuẩn bị: an tức hương, có kích thước to bằng hạt đậu
Thực hiện: đốt xông an tức hương cho đứa trẻ nhỏ bị kinh phong do tà (theo Kỳ Hiệu Lương Phương).

Bài thuốc 8: Trị vú bị nứt nẻ với vị thuốc an tức hương

- Chuẩn bị: 20g an tức hương, ngâm với 100g cồn 80 độ trong 10 ngày.

Cách dùng: dùng cồn này hoà thêm với nước và bôi lên chỗ vú bị nứt nẻ. Thực hiện liệu trình này cho đến khi cải thiện (theo Những Cây Thuốc Và Vị Thuốc Việt Nam).

Kiêng kỵ – Lưu ý khi dùng dược liệu an tức hương

Dược liệu an tức hương không sử dụng cho người khí hư, âm hư hỏa vượng và các chứng bệnh không liên quan đến ác khí.

Trên đây ONPLAZA đã chia sẻ đến bạn về an tức hương - vị thuốc quý trong đông y. Tuy nhiên phần lớn các bài thuốc chữa bệnh từ dược liệu này chưa được chứng minh về độ an toàn và cải thiện lâm sàng. Do đó, để tránh những ảnh hưởng đến quá trình điều trị, xuất hiện những tác dụng phụ không mong muốn trong quá trình sử dụng thuốc, bạn nên hỏi ý kiến của thầy thuốc trước khi sử dụng.