Tiên hạc thảo là gì? Công dụng, cách dùng và liều dùng ra sao?

Vậy dược liệu tiên hạc thảo là gì? Công dụng và cách dùng của vị thuốc này ra sao? Mời quý vị và các bạn tham khảo bài viết sau đây của chúng tôi.

Xem thêm các Tổng hợp các loại dược liệu quý của Việt Nam

I.GIỚI THIỆU VỊ THUỐC TIÊN HẠC THẢO

Tên gọi

– Tên thường gọi: Tiên hạc thảo

– Tên gọi khác: Long nha thảo, hoàng hoa thảo, thoát lực thảo, qua hương thảo, tử mẫu thảo, phụ tử thảo, mao kê thảo, địa thiên thảo, lang nha thảo, tả lị thảo;

– Tên khoa học: Agrimonia nepalensis D. Don (Agrimonia eupatoria auct. non L.);

– Họ: họ hoa hồng (Rosaceae).

Tiên hạc thảo (cỏ hạc tiên)

ẢNH: Vị thuốc Tiên hạc thảo hay còn gọi là long nha thảo

Đặc điểm cây thuốc tiên hạc thảo

Tiên hạc thảo thuộc giống cây cỏ, chiều cao khoảng từ 0,5-1,5m, toàn thân có mang lông trắng và vạch dọc, nhiều cành khác nhau. Thân rễ mọc ngang, đường kính thân rễ có thể đạt tới 1cm. Phần lá chét hình trứng dài, ở mép có răng cưa to, lá mọc so le kép, dìa lẻ. Bên cạnh những lá chét to là những lá chét nhỏ.

Phần lá chét to có chiều dài khoảng chừng 6cm và rộng khoảng 2,5cm, lá chét nhỏ có thể chỉ dài 5mm. Ở cả hai mặt đều có mang nhiều lông, hoa nhỏ mọc thành chùm tại đầu cành hoặc kẽ lá. Phần cánh hoa có màu vàng, qủa bao gồm 2-3 quả bế dọc xung quanh bởi các đế hoa có đài tại mép trên. Toàn bộ cây có nhiều gai.

Phân bố địa lý

Ở Việt Nam, cây thường mọc hoang tại các savan, thảo nguyên vùng núi của nước ta, đặc biệt là khu vực miền núi phía Bắc tại các vùng Lạng Sơn, Lào Cai.

Bộ phận dùng, thu hái và sơ chế

– Bộ phận sử dụng: Toàn bộ cây phơi hoặc sây khô.

– Thời gian thu hái: Cuối mùa thu

– Sơ chế: cắt thành từng đoạn

Thành phần hóa học của cây tiên hạc thảo

Theo các nghiên cứu, trong thành phần hóa học của cây tiên hạc thảo bao gồm một số các chất như hyperosit 0,37%, flavonit glycosit 0.9%, agrimonin, agrimol A, B, C, D, E, agriminolid, tinh dầu và tanin 7,4%, isoqueecitrin 0,21%, pimic acid.

II.CÔNG DỤNG TIÊN HẠC THẢO

Tính vị, quy kinh

Tiên hạc theo có tính bình ấm, vị đắng sáp, quy kinh Phế-Tâm- Can-Thận.

Tác dụng tiên hạc thảo

2.1. Tác dụng theo nghiên cứu dược lý

– Tác dụng đối với cơ: Long nha thảo mang tác dụng giúp ức chế, gây hưng phấn, làm tê liệt các khớp thần kinh cơ.

– Tác dụng trên ký sinh trùng sốt rét: Các thành phần agrimol A, B, C, D, E của long nha thảo mang tác dụng giúp bảo vệ chuột nhắt khi cho gây nhiễm ký sinh trùng sốt rét.

– Tác dụng giúp kháng khuẩn: Cao thiên hạc thảo toàn phần mang đến công dụng kháng khuẩn. Từ loại cao này đã chiết được tới 4 chất thuộc dẫn chất của phlorglucinol mang tác dụng giúp kháng khuẩn. Từ rễ long nha thảo cũng đã chiết được tới 3 dẫn chất catechin mang tác dụng ức chế trên Staphylococcus aureus.

– Tác dụng trên sán: Tại Trung Quốc, tiên hạc thảo được dùng làm vị thuốc chữa san, người ta thường cho uống khoảng 50 chồi mầm tiên hạc thảo được thu hái vào mùa đông phơi khô, tán bột. Khoảng 5-6 giờ sau khi sử dụng thuốc, cả đầu sán, đốt sán đều bị tống ra ngoài. Khi thử nghiệm trên bệnh viện thấy hiệu quả đạt tới hơn 98,5%.

– Tác dụng trên đường huyết: Khi thử nghiệm lá tiên hạc thảo trên chuột nhắt trắng đã cho thấy tác động làm chậm tốc độ phát triển và giảm mức độ tăng đường huyết.

– Tác dụng chống khối u: Khi thử nghiệm dùng cao chiết từ rễ tiên hạc thảo đã cho thấy công dụng giúp chống khối ưu hiệu quả.

Ngoài ra, tiên hạc thảo còn mang đến công dụng đối với cơ, tim, tử cung, máu, huyết áp và đồng tử. Do vậy, tiên hạc thảo được ứng dụng rất lớn trong việc làm thuốc.

Tiên hạc thảo

Tiên hạc thảo là vị thuốc mang đến nhiều công dụng cho người dùng

2.2. Tác dụng theo nghiên cứu Đông y

Theo Đông y, cây tiên hạc thảo nổi bật với những công dụng chủ trị các chứng xuất huyết như thổ huyết, nục huyết, niệu huyết, khái huyết, tiện huyết, băng lậu, phúc tả….

– Hỗ trợ bổ tim, cầm máu, giải độc.

– Hỗ trợ điều trị mụn nhọt, gan mật, viêm miệng áp tơ

– Hỗ trợ điều ho ra máu, chảy máu cam, đại tiện ra máu và kiết lỵ.

– Hỗ trợ điều trị ung thũng, tràng nhạc, sốt rét.

Liều dùng

Mỗi ngày sử dụng uống từ khoảng 6-15g tiên hạc thảo dưới dạng thuốc sắc và chia làm nhiều lần uống trong ngày. Nếu dùng ngoài, lượng tùy theo yêu cầu. Giã nát đắp, dùng bột, cao bôi hoặc dùng nước rửa.

Một số bài thuốc tiên hạc thảo hỗ trợ điều trị bệnh

4.1 Bài thuốc thu liễm cầm máu

– Bài thuốc 1: Trị các chứng chảy máu

Sử dụng khoảng 12-20g tiên hạc thảo và sắc nước uống, thêm chút đường trắng pha uống, uống mỗi ngày 2 lần.

– Bài thuốc 2: Trị nôn ra máu, băng huyết, đại tiện ra máu

Dùng mỗi vị 20g ngó sen, tiên hạc thảo, xuyến thảo. Sắc tất cả những vị này uống cùng nhau. Ngoài ra, cũng có thể nghiền thành bột để đắp lên chỗ đau chảy máu do bị chấn thương.

4.2. Bài thuốc điều trị nổi hạch, mụn nhọt và tràng nhạc

Có thể sử dụng các vị thuốc gồm xạ can, ngưu tất, nga truật, huyền sâm (mỗi vị khoảng 12g) sắc cùng nhau và uống trong ngày.

( ĐỌc thêm bài viết về huyền sâm tại đây : https://onplaza.vn/duoc-lieu/huyen-sam-n316.html

4.3. Bài thuốc nôn ra máu, ho ra máu

Trong trường hợp này, có thể dùng mỗi vị hạt rau đay, long nha thảo, rễ cốt toái bổ, sắc tất cả các vị lấy nước uống.

4.4. Bài thuốc chữa ngứa âm đạo do trùng roi từ tiên hạc thảo

Sử dụng lượng thích hợp long nha thảo, sắc kĩ và chắt lấy nước riêng, chế thành loại cao tiên hạc thảo lỏng 200% (1ml cao tương đương với 2g dược liệu). Mỗi ngày chỉ cần dùng bông y tế và thấm cao vào thuốc bôi, bôi vào âm đạo 1 lần, liệu trình 7 ngày.

Vị thuốc từ tiên hạc thảo

Ảnh Minh họa Một số bài thuốc điều trị từ tiên hạc thảo

4.5. Bài thuốc chữa tiêu chảy do lỵ trực trùng ở thể nhẹ

Dùng 15-20g tiên hạc thảo, rửa sạch và đổ cùng 700ml, sắc chỉ còn 200ml nước, thêm khoảng 25g đường trắng, chia ra uống làm 3 lần trong ngày. Sử dụng liền 5 ngày để thấy hiệu quả.

4.6. Bài thuốc tiên hạc thảo trị sốt rét

Dùng khoảng 9g tiên hạc thảo sao rượu uống trước khi lên cơn sốt rét hoặc dùng lượng lớn để sắc nước uống.

4.7. Bài thuốc chống mệt mỏi

Dùng 40g đại táo và 80g tiên hạc thảo sắc uống cùng nhau.

4.8. Bài thuốc cầm máu do bị chấn thương

Dùng khoảng 10g tiên hạc thảo và 7g gừng tươi. Tát cả mang xắt nhỏ, sao tồn tính rồi tán bột mịn, đắp bên ngoài để cầm máu.

Lưu ý khi sử dụng tiên hạc thảo

– Mặc dù tiên hạc thảo mang đến nhiều công dụng quý cho con người nhưng cũng giống như nhiều cây thuốc khác, vị thuốc này cần phải sử dụng đúng và đủ liều lượng. Đã có nhiều báo cáo về trường hợp tiên hạc thảo dùng liều quá cao gây tình trạng liệt tim, suy hô hấp (trên động vật), ức chế và làm tê liêt cơ.

– Các bệnh nhân khi sử dụng nên tham khảo ý kiến bác sĩ về đối tượng dùng và tương tác thuốc (đặc biệt là khi dùng cùng thuốc tân dược).

Trên đây là những thông tin liên quan đến tiên hạc thảo. Khi có nhu cầu mua vị thuốc này, người dùng nên tìm hiểu tại các địa chỉ bán hàng uy tín, tránh mua phải hàng giả, hàng nhái, kém chất lượng.