Giống cây sâm ngọc linh - Kĩ thuật ươm trồng, địa chỉ bán

Các loại cây giống sâm Ngọc Linh

Hiện nay, trên thị trường giống sâm Ngọc Linh nước ta có 2 loại cây chính là:

- Cây giống sâm Ngọc Linh có nguồn gốc nuôi cấy mô (in-vitro): Giống sâm ngọc linh sẽ được tạo mẫu in-vitro từ củ sâm ngọc linh và lá sâm; tạo mô sẹo - phôi thứ cấp, hình thành cây con; tạo cây con in-vitro có bộ rễ hoàn chỉnh. Trước khi được bán ra thị trường, cây được ươm trồng trong khoảng từ 10-12 tháng dưới tán rừng nguyên sinh tại đỉnh núi Ngọc Linh, cao khoảng 2000m. Loại cây này đảm bảo là loại cây khỏe mạnh, sinh trưởng tốt, không dịch bệnh, có củ và ra hoa kết trái.

- Cây được ươm mầm từ hạt giống của cây mẹ: Còn được gọi là cây giống hữu tính. Hạt giống sâm Ngọc Linh được ươm mầm dưới tán rừng nguyên sinh của núi Ngọc Linh. Sau khi cây được 1 tuổi thì được mang bán cho bà con nông dân về trồng. Tuy nhiên, loại cây giống này không có nhiều.

Nhìn chung, cả 2 loại cây giống sâm Ngọc Linh này đều phát triển tốt trong điều kiện tự nhiên thích hợp. Tuy nhiên sau 5 năm thì thành phần saponin của cây invitro có thấp hơn cây ươm từ hạt đôi chút.

Kĩ thuật ươm giống cây sâm ngọc linh

Ươm hạt giống sâm ngọc linh dưới tán rừng

Để trồng sâm Ngọc Linh cho chất lượng củ tốt cần phải đảm bảo về nguồn hạt giống. Cây để lấy hạt giống sâm Ngọc Linh cần được chọn lọc kỹ, đảm bảo chất lượng, phải đạt từ 4 năm tuổi trở lên (đối với cây được gieo từ hạt), 2 năm trở lên (đối với cây được trồng từ đầu mầm). Cây không bị sâu bệnh, nấm, tổn thương cơ giới hoặc các tổn thương khác.

➤ Chọn hạt giống sâm ngọc linh

Thời điểm lấy hạt giống là vào khoảng từ tháng 7-9 hàng năm, khi quả bắt đầu chín (vỏ quả màu đỏ tươi, chấm đen trên đầu, trông sáng bóng, hạt mẩy). Do những đặc điểm sinh học mà một cụm quả đạt độ chín tiêu chuẩn phải từ 6-10 ngày, do vậy nên cần phải thu hái làm nhiều lần (ít nhất 3 lần, mỗi lần cách nhau khoảng từ 2-3 ngày) nhằm đảm bảo hạt giống có chất lượng cao nhất.

*Hạt giống sâm ngọc linh được sử dụng để tạo cây con*

Sau khi được thu về, quả được sàng sảy để loại bỏ quả nhỏ, lép và phân loại làm 6 loại như sau:

Loại 1: Vỏ quả sâm Ngọc Linh có màu đỏ tươi, nhìn có màu sáng bóng, hạt mẩy.
Loại 2: Vỏ quả có màu vàng hoặc nâu đỏ.
Loại 3: Vỏ quả có màu vàng nhạt hoặc hơi nâu.
Loại 4: Vỏ quả có màu xanh, xanh nõn chuối, hạt nhỏ, lép…(nên loại bỏ).

Để mua hạt giống sâm ngọc linh, bạn có thể liên hệ với các đơn vị đang trồng sâm ngọc linh lấy củ, hàng năm họ sẽ có thu hoạch quả sâm ngọc linh để bán ra thị trường.

➤ Thời vụ gieo và xử lý hạt giống

Việc gieo hạt có thể dễ dàng thực hiện theo 2 cách:

Cách 1: Sau khi quả được thu xong, để nguyên vỏ và đem gieo ngay (nếu quả có 2 hạt thì phải tách riêng).
Cách 2: Sau khi đã thu quả xong, ủ trong khoảng 5 ngày, đem chà xát và đãi sạch để loại bỏ phần thịt quả, để ráo; sau đó ngâm trong dung dịch nước tới khoảng 10-15% (1,0 - 1,5kg tỏi giã nhỏ ngâm với 10 lít nước, lọc lấy nước) trong khoảng 30 - 45 phút để ngừa một số nấm bệnh và tăng sức đề kháng cho cây con, rồi đem gieo.

Gieo hạt sâm ngọc linh dưới tán rừng — *Gieo hạt sâm ngọc linh ở dưới tán rừng tự nhiên*

➤ Kỹ thuật gieo hạt:

Chủ yếu dùng theo phương pháp truyền thống, gieo hạt lên luống trực tiếp.
Đất để làm vườn ươm cần phải chọn tại các vùng tương đối bằng phẳng, ở dưới tán rừng, độ tèn che của rừng khoảng từ 80% trở lên, loại đất giàu mùn, sạch nguồn bệnh, độ thoát nước tốt.
Đảm bảo phải dọn sạch cỏ dại, lên luống thành mặt luống cong hình mu rùa, rộng 0,8 – 1,0 m, cao 0,2 – 0,3 m, dài không quá 10 m theo hướng đường đồng mức để hạn chế xói mòn. Để đất tốt hơn, có thể bổ sung thêm mùn núi (loại mùn được phân hủy từ xác bã thực vật).
Hạt giống sâm Ngọc Linh cần phải gieo trong rãnh sâu 2 -3 cm, với mật độ khoảng 01lon hạt/2 m2 đất (1 lon hạt tương đương với 1.000hạt). Lưu ý, không gieo các hạt dính sát nhau, khoảng cách giữa các hạt phải trên 2 cm.
Sau khi gieo hạt xong, lấp đầy đất và phủ thêm lớp cá khô, cỏ tranh lên phần mặt luống để giữ ấm, giữ ẩm cho hạt, hạn chế cỏ dại, chống xói mòn.

➤ Kỹ thuật chăm sóc sau khi gieo hạt Sâm Ngọc Linh:

Nếu muốn đảm bảo cho cây giống trong vườn ươm, sinh trưởng phát triển thuận lợi, tốt nhất là nên làm nhà che bằng loại nilon trắng hoặc lưới nhằm hạn chế những tác động của ngoại cảnh như sương lạnh, mưa to…làm ảnh hưởng đến sự sinh trưởng, phát triển của cây trong vườn ươm.
Đảm bảo hệ thống mương thoát nước, theo dõi và sửa chữa rãnh luống, để vườn ươm không bị ngập úng, đọng nước khi mưa xuống.
Sau khi trồng sâm Ngọc Linh trong 20 ngày, cây giống sẽ bắt đầu mọc mầm (khoảng từ 5 – 10% hạt đã mọc mầm), thu dọn phần lá cây, cỏ chưa hoai mục trên mặt luống để cây giống sinh trưởng phát triển thuận lợi.
Đảm bảo cây đủ ẩm phải thường xuyên theo dõi tưới nước cho cây.
Thường xuyên làm cỏ, phát hiện kpj thời những dịch hại tấn công cây giống trong vườn ươm để có biện pháp quản lý hiệu quả.
Sử dụng loại lưới nilon căng đứng, chiều cao khoảng 35-40cm quanh vườn hoặc quanh luống để ngăn chuột, dúi…cắn cây con.
Sau khi cây đã mọc đều, có điều kiện nên bứng trồng vào khay và đưa vào trong nhà chăm sóc nhà có mái che, đặt trên giàn đỡ cách ly mặt đất để quản lý, chăm sóc đảm bảo hơn.
Việc chăm sóc đúng ký thuật giúp đạt tỷ lệ nảy mầm cao và cây mầm phát triển mạnh khỏe.

Quy trình nuôi cấy mô sâm ngọc linh trong phòng thí nghiệm

Tạo giống sâm Ngọc Linh trong phòng thí nghiệm khá đơn giản, từ một số tế bào gốc của sâm Ngọc Linh (lấy từ thân rễ hoặc lá sâm), thông qua công nghệ sinh khối tế bào, các nhà khoa học đã nuôi cấy mô sâm Ngọc Linh số lượng lớn thành công. Toàn bộ quy trình nuôi cấy sâm trong phòng thí nghiệm này mất khoảng từ 10-20 ngày.

Nuôi cấy mô sâm ngọc linh

Mô hình nuôi cấy sâm Ngọc Linh trong phòng thí nghiệm này thường có ưu điểm vượt trội là không bị ảnh hưởng bởi mùa màng, thời tiết, dịch bệnh… Ngoài ra, chất lượng và nguyên liệu cũng được đảm bảo ổn định do quá trình nuôi cấy đều được kiểm soát chặt chẽ. Do vậy, khá phù hợp theo tiêu chuẩn GMP.

Dựa trên những kết quả ban đầu cho thấy hơn 85% số cây sâm ngọc linh con được tạo ra bằng phương pháp nuôi cấy mô đã sinh trưởng và phát triển tốt ngoài tự nhiên; bên cạnh đó, sau 8 tháng trồng đã có 35% cây sâm hình thành củ (dái củ). Qua theo dõi, quá trình sinh trưởng và phát triển của cây sâm Ngọc Linh nuôi cấy in vitro vượt xa nhiều so với cây sâm Ngọc Linh trồng bằng hạt (cây tự nhiên từ khi gieo hạt đến lúc hình thành dái củ mất ít nhất 2 năm). Hơn nữa, khi phân tích hoạt tính của những cây này cho thấy, chúng có đầy đủ hợp chất saponin ở thân, củ, rễ…

Nếu bạn chưa nắm được kĩ thuật trồng sâm ngọc linh chuẩn cho chất lượng củ to, dáng đẹp, hãy xem ngay bài viết: Cách trồng sâm ngọc linh theo kĩ thuật cho củ to, chất lượng

Địa chỉ mua giống sâm Ngọc Linh ở đâu?

Hiện nay, sâm Ngọc Linh đang rất được ưa chuộng trong việc điều trị và bồi dưỡng cơ thể và giá trị kinh tế sâm ngọc linh mang lại rất cao. Do đó, có râtf nhiều người tìm Việc tìm mua, sử dụng sâm Ngọc Linh khá lớn, cùng với đó là nhu cầu mua giống sâm Ngọc Linh để trồng sâm Ngọc Linh tại nhà cũng ngày tăng cao.

Trên thị trường, có rất nhiều đơn vị phân phối giống cây và hạt giống sâm Ngọc Linh.

Mua giống sâm ngọc linh ở đâu

Người mua có thể trực tiếp tìm mua tại các công ty, đại lý phân phối giống sâm Ngọc Linh tại 2 tỉnh Quảng Nam và Kon Tum. Những địa chỉ này cần phải đảm bảo quy trình nghiêm ngặt, kỹ thuật đảm bảo, có sự cam kết rõ ràng về nguồn cây giống đạt chuẩn chất lượng, được kiểm định đầy đủ, cho năng suất tốt, củ to đẹp.

Một số địa chỉ cung cấp giống sâm ngọc linh uy tín:

1. Trung tâm phát triển sâm Ngọc Linh và dược liệu Quảng Nam (thuộc Sở NN&PTNT)