Vậy cây nhội là gì và có tác dụng gì đối với đời sống con người? Bài viết sau đây, chúng tôi sẽ gửi đến quý vị và các bạn những thông tin liên quan đến cây nhội.
Cây nhội dùng với nhiều công dụng khác nhau
I. GIỚI THIỆU VỀ CÂY NHỘI
- Tên gọi: Cây nhội
- Tên gọi khác: cây cơm nguội, cây ô dương, thy phong, trọng dương mộc. Tùy theo từng địa phương mà cây nhội cũng có tên gọi thay đổi linh hoạt khác nhau, thậm chí, một số vùng còn gọi là cây lội.
- Tên khoa học: Bischofia trifoliata.
- Họ: Thầu dầu
Đặc điểm của cây nhội
Cây nhội có kích thước khá lớn, chiều cao của cây nhội có thể đạt tới ngưỡng khoảng 20m. Lá của cây nhội bao gồm 3 lá chét, hình trứng, viền có răng cưa, đầu ngón, kích thước chiều dài khoảng từ 7-10cm. Cây nhội thường được nở hoa theo cụm vào khoảng thời gian cuối mùa xuân, đầu mùa hạ.
Nhội là giống cây đơn tính, màu lục nhạt. Cả hoa đực và hoa cái của cây đều có khoảng 5 lá đài. Cơm nguội thường được nở hoa vào khoảng đầu mùa hạ, tức là khoảng tầm tháng 4 âm lịch. Tạo thành chùm, khi mới thường có màu xanh, về sau chuyển thành màu nâu, vị chát, trong mỗi quả thường có khoảng 2-3 hạt.
Phân bố
Ở Việt Nam, người ta thường bắt gặp loại cây này tại Hà Nội hoặc một số tỉnh như Hòa Bình, Yên Bái, Lào Cai, Sơn La, Lai Châu...chủ yếu được trồng để lấy bóng mát do ít người biết đến công dụng của cây nhội về mặt y học. Tại các quốc gia khác, cây nhội thường phát triển tại nhiều nước và khu vực như: Malaysia, Ấn Độ, Indonesia, Châu Đại Dương.
Bộ phận được dùng
Bộ phận được dùng làm thuốc là lá nhội. Thân cây nhội được dùng làm nguyên liệu gỗ, một số gia đình cũng trồng lấy lá ăn gỏi cá. Một số nơi khác lại trồng làm cảnh.
Thu hái và chế biến
Lá cây nhội được thu hoạch quanh năm để làm thuốc hoặc làm rau, có thể dùng ở dạng tươi hoặc dạng khô đều được. Người dân thường dùng lá nhội tươi để ăn gói cá rất ngon. Cách chế biến lá nhội khô cũng khá đơn giản, chỉ cần hái lá về và đem rửa sạch, phơi khô và bảo quản dùng dần.
Thành phần của lá nhội
Tính đến hiện tại, vẫn chưa có thông tin và tài liệu nào nói cụ thể về thành phần của cây nhội. Tại một số tài liệu, thành phần của cây nhội được đề cập bao gồm: nước, thành phần các chất xơ, protid, glucid, caroten, vitamin C; một số các hợp chất quan trọng như các triterpenoid: friedelin, friedelinol, epifriedelinol...;. Ngoài ra, trong cây nhội còn có các flavonoid: quercetin, quercitrin fisetin và các dẫn chất; các steroid: stigmasterol, ß-sitosterol, ß-sitostenon. Tại phần vỏ thân có chứa tanin và hạt chứa dầu thô.
II. CÔNG DỤNG CỦA CÂY NHỘI
Lá nhội có tính bình, vị chát, không độc, thường đi vào 2 kinh tỳ và đại tràng mang tác dụng hành khí, hoạt huyết, tiêu độc, tiêu thũng.
Công dụng của cây nhội theo y học cổ truyền
- Cây nhội giúp hỗ trợ điều trị bệnh tiêu chảy, đi ngoài.
- Hỗ trợ giúp điều trị một số bệnh ung thư như: ung thư dạ dày, ung thư đại trang hoặc các bệnh liên quan đến đường tiêu hóa.
- Hỗ trợ làm lợi tiểu.
- Hỗ trợ điều trị bạch đới, khí hư.
Công dụng của cây nhội theo y học hiện đại
- Tại Trung Quốc: Người ta thường dùng vỏ thân và rễ cây nhội để trị đau xương, phong thấp. Một số nghiên cứu tại đất nước này cũng cho biết, cây nhội có khả năng hỗ trợ chữa các bệnh về ung thư đường tiêu hóa, ung thư dạ dày, những bệnh liên quan đến viêm gan truyền nhiễm, viêm hầu họng, viêm phổi hay trẻ em bị cam tích.
- Tại Ấn Độ: Người ta dùng cây nhội để dùng làm dung dịch ép lá làm thuốc trị loét.
- Tại Việt Nam: Trong một nghiên cứu của Đại học Y dược Hà Nội - Bộ môn Ký sinh trùng đã phát hiện cây nhội có công dụng rất mạnh với loại trùng roi (Trichomonas), được thử nghiệm áp dụng để chữa khí hư do trùng roi âm đạo cho phụ nữ và tiêu chảy do trùng roi.
Cây nhội mang đến nhiều công dụng khác nhau cho người dùng
Cách sử dụng cây nhội
- Cách sử dụng cây nhội để chữa các bệnh đi ngoài, tiêu chảy: Muốn trị bệnh tiêu chảy, bạn có thể đun khoảng 30g lá nhội tươi và uống ngay trong ngày. Nếu dùng lá nhội khô thì nên giảm số lượng xuống còn một nửa. Còn nếu như không kịp đun nước để uống, người bị có thể dùng nhai trực tiếp để dứt cơn tiêu chảy. Sau đó thì dùng lá để đun nước uống cho khỏi hẳn.
- Cách sử dụng cây nhội để chữa bệnh và phòng chống ung thư: Để mang đến tác dụng này, người dùng nên kết hợp dùng lá nhội và các vị thuốc khác để có thể mang đến hiệu quả tốt hơn.
+ Nguyên liệu: Dùng 20g lá nhội khô, 30g cây xạ đen.
+ Thực hiện: Đun lá nhội và cây xạ đen cùng nhau với khoảng 1-1,5l nước cho đến khi nước chỉ còn một nửa, mỗi lần uống một phần. Thực hiện liên tục sẽ mang đến tác dụng giúp điều trị ung thư dạ dày hiệu quả.
Cách chế biến cây nhội
Sử dụng lá cây nhội được sử dụng làm thức ăn rât ngon. Người ta thường dùng để ăn gỏi cá. Ngoài ra, tại nhiều vùng miền, người ta cũng dùng lá non, ngọn non để thái ra làm rau hoặc xào.
Bên cạnh đó, lá cây nhội cũng được chọn loại lá tươi không sâu, không bị úa, rửa sạch, phơi khô rồi mang cất đi tại nơi khô ráo, thoáng mát và sử dụng dần.
III. Một số bài thuốc từ cây nhội
Bài thuốc chữa khí hư, viêm âm đạo, lở ngứa, bạch đói
- Nguyên liệu: 50-80g lá nhội tươi.
- Thực hiện: Sắc nước uống hoặc sắc lấy nước đặc. Thêm một chút phèn chua để ngâm rửa. Cũng có thể nấu thành cao đặc để bôi bằng cách: dùng 1kg lá nhội, nấu với nước nhiều lần; lọc lấy nước cô đặc còn 50ml; bôi vào âm đạo những người bị khí hư do trùng roi âm đạo.
Bài thuốc chữa dị ứng do bị tắm phải nước bẩn gây lở ngứa, dị ứng thuốc mỡ
- Nguyên liệu: Nghể răm 1 phần, lá nhội 2 phần.
- Thực hiện: Nấu nước tắm khi nước vẫn còn nóng, dùng lá chà xát khắp xung quanh người.
Một số bài thuốc chữa bệnh từ cây nhội
Bài thuốc chữa dị ứng, nổi nhọt, mẩn ngứa, dị ứng
Dùng 50g lá nhội và 50g cây dâu da, giã nhỏ, trộn cùng với ít dấm, bôi vào vùng bị dị ứng, mẩn ngứa.
Bài thuốc chữa viêm gan siêu virus
Đây là bài thuốc của Trung Quốc, người ta dùng 60g lá nhội tươi, 15g hợp hoan bì, 30g rau má, 15g đường phèn sắc làm nước uống.
Lưu ý: Tại Việt Nam có một loại cây mọc hoang và được trồng cây nhội nữa với tên khoa học là Citharexylon quadrangulare Jacq, thuộc họ cỏ roi ngựa (Verbenaceae). Giống cây này cũng là một loại cây to, lá đơn, cành vuông, lá đơn, khía răng cưa, hoa màu trắng, màu thành từng chùm và buông thõng xuống, quả hạch màu đỏ.
Để phân biệt giống cây này với cây nhội thì cần chú ý là một loại có lá kép gồm 3 lá chét, một bên là lá đơn. Cây nhội ăn gói và làm thuốc được có cụm hoa thành chùy hình chóp, cần loại cội kia có cụm hoa buông thõng xuống.
Dược liệu mang đến sự ức chế tăng đường huyết, chống đái tháo đường, giúp chống oxy hóa: Cây chè ? Cách dùng và tác dụng của cây chè
Quản trị viênQuản trị viên
Xin chào quý khách. Quý khách hãy để lại bình luận, chúng tôi sẽ phản hồi sớm