Cây côn bố là gì? Những bài thuốc quý sử dụng côn bố

- Dược liệu
Cây côn bố là gì? Những bài thuốc quý sử dụng côn bố

Côn bố là vị thuốc trong y học cổ truyền phương Đông từ một loại tảo biển. Loại tảo này có thể dùng nấu canh với đậu phụ hoặc xào với củ cải, cà rốt trong bữa ăn hàng ngày giúp tiêu hóa tốt. Đặc biệt, côn bố còn được dùng làm thuốc trị bệnh.

Cùng đọc bài viết để biết thêm những thông tin hữu ích về cây côn bố cùng những bài thuốc quý trị bệnh hay từ loài tảo biển dân giã này.

I. TÊN GỌI

  • Tên tiếng Việt: Côn bố, Hải đới, Rau câu, Nga chưởng thái...
  • Tên khoa học: Laminasia japonica Aresch

 

II. CÔN BỐ LÀ GÌ?

Giải nghĩa từ “côn bố”, ta có “côn” nghĩa là cùng, giống; “bố” nghĩa là vải. Vị thuốc côn bố là loại dược liệu được người xưa đặt tên theo hình dáng bên ngoài là: tựa như một tấm vải.

Hàng năm vào lúc mùa hè và mùa thu, người dân tiến hành lấy côn bố dưới biển lên rồi rửa sạch, để cho héo rồi cắt thành những sợi nhỏ rồi phơi khô dùng dần.

Thường ngày, người dân Châu Á dùng côn bố trong bữa ăn theo cách nấu với đậu phụ hoặc xào với củ cải và cà rốt. Ngoài ra, loại rau này còn có tác dụng làm thuốc trị bệnh.

 

III. MÔ TẢ HÌNH ẢNH

Côn bố là một loại tảo dẹt sống dưới biển. Cây này có bề ngoài màu nâu và hình thành nhiều móc nhằm mục đích bám vào các tảng đá dưới đáy biển. Quan sát bên ngoài ta nhận thấy cây côn bố chia ra hai bộ phận chính. Một bộ phận có dáng hình trụ tựa như thân cây, bộ phận còn lại có hình dẹt dài, mỏng tựa như chiếc lá.

Bộ phận “lá” của cây côn bố có chiều dài chừng 60cm và chiều rộng từ 5cm đến 6cm. Phần giữa “lá” côn bố dày khoảng 2cm, càng tiến về mép càng mỏng và tạo hình lượn sóng; hai bên tạo thành cánh xẻ như lông chim, thùy tựa lưỡi dài, mép tạo hình răng cưa nhỏ.

Hình ảnh cây côn đới 

Hình ảnh cây côn đới 

 

IV. PHÂN BỐ

Đã có ghi nhận loài tảo biển Laminasia japonica xuất hiện ở Việt Nam tuy nhiên chưa thấy khai thác. Loại tảo biển này nước ta vẫn nhập khẩu chủ yếu của nước Trung Quốc.

Tại Trung Quốc, côn bố mọc hoang dại ở các vùng biển Liêu Ninh, Phúc Kiến…

 

V. THU HÁI VÀ BÀO CHẾ

Hàng năm, khi tiết trời bước vào mùa hạ và mùa thu thì công việc thu hái côn bố được tiến hành. Người dân nhổ tảo biển Laminasia japonica lên rồi giũ bỏ các tạp chất, rửa nhiều lần dưới vòi nước cháy cho sạch, cuối cùng là cắt khúc nhỏ rồi phơi khô. Cũng có thể để cả cây phơi khô.

Ngoài cách phơi khô dược liệu côn bố. Người ta còn bào chế  côn bố thành bột. Lấy côn bố về rửa sạch, phơi khô rồi tiến hành tán bột mịn, dùng dần.

Vị thuốc côn bố cần được bảo quản đúng cách: Bỏ trong lọ kín hoặc các túi nilong buộc chặt tránh không khí xâm nhập kéo theo hơi nước gây ẩm mốc. Cần để nơi khô ráo, thoáng mát và không có ánh sáng mặt trời chiếu trực tiếp.

 

VI. MÔ TẢ DƯỢC LIỆU

Côn bố thành phẩm là những cây tảo biển Laminasia japonica đã phơi khô thường cuộn thành từng khúc hoặc từng bó. Tùy theo loại tảo và các vùng nước khác nhau mà màu sắc bên ngoài của tảo sẽ biểu hiện như xanh hay nâu đen. Bám xung quanh trên các cuộn côn bố thường là những chấm tinh thể muối trắng và nhỏ xíu. Nếm thấy vị hơi mặn và mùi tanh.

Dược liệu côn bố

Dược liệu côn bố

 

VII. THÀNH PHẦN HÓA HỌC

Các nhà khoa học đã tìm ra trong cây côn bố Laminasia japonica Aresch có thành phần hóa học chính là hydrat carbon chiếm 60%. Trong đó chủ yếu là algin, lactosan, pentosan, vitamin, protid. Ngoài ra còn có một số chất béo và tro toàn phần. Tro toàn phần lại chứa iot, kali, sắt và canxi.

Công ty Onplaza - Thế giới dinh dưỡng địa chỉ cung cấp những thông tin hữu ích về dược liệu quý của Việt Nam: https://onplaza.bookmark.com/

VIII. CÔNG DỤNG

  • Theo y khoa hiện đại

Trên thế giới, người ta dùng loại tảo Laminasia japonica Aresch làm nguyên liệu chế angin và anginat  trong công nghiệp. Đôi khi còn tìm thấy các loại Iod được điều chế từ loại tảo biển này.

Trong y hoa hiện đại, các nhà khoa học đã tiến hành nhiều nghiên cứu để tìm ra tác dụng của loài côn bố Laminasia japonica Aresch. Kết quả cho thấy:

-      Côn bố là loài tảo biển có khả năng tăng cường sức mạnh của hệ miễn dịch trong cơ thể con người.

-      Côn bố làm cường tim và hạ đường huyết.

-      Côn bố có thể được dùng để chống co giật và ngưng tập tiểu cầu.

-      Ngoài ra côn bố còn có công dụng giảm mỡ máu, chống phóng xạ và ung thư.

Trong y khoa châu Âu xa xưa, người ta thường lấy phần “thân” của côn bố Laminasia japonica Aresch rồi tiện thành từng ống nhỏ hình trụ giống như cây bút chì; sau đó phơi khô rồi tiệt trùng; đóng trong những ống thủy tinh gắn kín. Những ống côn bố này được các bác sĩ châu Âu dùng nong tử cung trong sản khoa bởi khi “thân” côn bố gặp dịch nước thì có thể hút nước rồi phình to, thể tích tăng vọt tới 7-8 lần chỉ trong giây lát. Vật liệu này đã từng được bày bán rộng rãi tại nhiều hiệu thuốc ở Châu Âu với tên lamine (laminaire) nhằm mục đích nới rộng bộ phận tử cung của nữ giới.

Ngoài ra, trong y học Tây phương, các nhà khoa học còn bào chế côn bố thành bột mịn để dùng như một vị thuốc có nhiều iốt hữu cơ; bào chế côn bố thành dược liệu dạng thạch để làm thuốc nhuận tràng do tác động cơ học.

 

  • Theo Y học cổ truyền

Côn bố là vị thuốc dùng phổ biến trong y học cổ truyền phương Đông nói chung, Việt Nam nói riêng. Theo Đông y, vị thuốc này có những tính chất sau:

Vị: Mặn

Tính: Hàn

Quy vào các kinh: Tỳ, Thận, Vị.

Các thầy thuốc Đông y đã chỉ ra tác dụng của dược liệu côn bố như sau:

-      Điều trị chứng lao  hạch, bướu cổ, thủy thũng

-      Làm mềm, tiêu u cục hoặc trị chứng bệnh đàm kết thành khối.

-      Điều trị viêm đường tiết niệu

-      Điều trị sưng đau tinh hoàn...

 

IX. LIỀU DÙNG

Dùng vị thuốc côn bố với liều từ 4 gram đến 12 gram dưới dạng thuốc sắc hoặc thuốc bột.

 

X. NHỮNG BÀI THUỐC QUÝ TỪ CÂY CÔN BỐ

Vị thuốc côn bố được các thầy thuốc Đông y sử dụng để trị bệnh, dùng kết hợp với các vị thuốc khác hoặn độc vị. Người viết xin giới thiệu tới bạn đọc một số bài thuốc trị bệnh hay từ dược liệu côn bố.

bài thuốc côn bố

Vị thuốc côn bố 

Bài 1: Dùng côn bố điều trị chứng bệnh sưng đau hạch lympho

Tìm lấy các vị với liều lượng như sau: Côn bố 10 gram, huyền sâm 10 gram, mẫu lệ 15 gram, hạ khô thảo 15 gram, cương tằm 5 gram.

Đem tất cả các vị thuốc trên đi sấy cho khô kiệt rồi tán thành bột mịn, ngày uống 2 lần, mỗi lần khoảng 8 gram bột thuốc.

 

Bài 2: Côn bố chữa trị chứng sưng to giáp trạng, đờm kết thành khối

Tìm lấy các vị thuốc sau đây: Côn bố 16 gram, huyền sâm 16 gram, bán biên liên 16 gran, cải rừng tía 16 gram.

Dùng tất cả các vị thuốc trên sắc nước thuốc, mỗi ngày 1 thang.

 

Bài 3: Côn bố chữa tràng nhạc, lao hạch, đờm hạch và bướu cổ

Lấy vị thuốc côn bố đã sấy khô rồi tán thành bộn mịn. Mỗi lần lấy khoảng 4 gram bột côn bố, đem bọc vào trong vải bông, rồi dùng giấm chua hoặc rượu trắng mà gâm, sau đó ngậm rồi nuốt dần nước cốt. Khi hết hơi thuốc thì thay miếng khác, cần thay đổi từ 1 đến 2 gói bột côn bố để ngậm dần dần.

 

Bài 4: Côn bố chữa viêm phế quản mạn tính

Cách 1: Tìm lấy vị thuốc côn bố 10 gram, và 3 lát sinh khương. Đem 2 vị ấy đi sắc nước thuốc mà uống trong ngày. Nếu người bệnh thấy nước thuốc khó uống thì có thể pha thêm một chút đường phèn.

Cách 2: Tìm lấy các vị côn bố 100 gram, bách bộ 100 gram, tri mẫu 200 gram.

Đem các vị thuốc này sao thơm với mật ong rồi cho vào bình thủy tinh, đổ ngập rượu trắng 35 độ. Ngâm thứ rượu này trong khoảng hai tuần lẽ là có thẻ dùng được, để càng lâu càng tốt.

Cách dùng: Ngày uống 2 lần, mỗi lần 10ml. Không đươc lạm dụng.

 

Bài 5: Côn bố chữa trị đới hạ, tinh hoàn sưng đau

Tìm lấy các vị côn bố 12 gram, quất hạch 12 gram, mẫu lệ 12 gram, tiểu hồi 8 gram. Dùng sắc nước thuốc mà uống, mỗi ngày dùng 1 thang.

 

Bài 6: Côn bố chữa thủy thũng, bưới cổ, khí kết tụ ở bàng quang

Lấy côn bố 60 gram cùng với các gia vị hành tươi, gừng tươi, vỏ quýt, hạt tiêu. Rửa sạch rồi đem nấu thành canh, nêm gia vị vừa đủ rồi ăn cùng với cơm trắng.

Những bài thuốc có tác dụng tốt cho sức khỏe từ cây dâu tằm: https://onplaza.vn/duoc-lieu/dau-tam-n187.html
 


About
Đánh giá - Bình luận
0 bình luận, đánh giá về Cây côn bố là gì? Những bài thuốc quý sử dụng côn bố

Quản trị viênQuản trị viên

Xin chào quý khách. Quý khách hãy để lại bình luận, chúng tôi sẽ phản hồi sớm

Nhấn vào đây để đánh giá
Hỗ trợ 24/7
Bảo mật thanh toán
0.18960 sec| 1649.477 kb