Ngoài ra vị thuốc này cũng được sử dụng giúp thanh nhiệt giải độc, tiêu viêm, tán ứ, hoạt huyết,…
Tham khảo thêm cây riêng 1 loại dược liệu được sử dụng hàng ngày có công dụng gì. Cây riềng - tác dụng - liều dùng - kiêng kỵ
Trong bài viết dưới đây chúng tôi xin chia sẻ đến bạn những thông tin hữu ích về vị thuốc phúc bồn tử cùng những công dụng, liều dùng, kiêng kỵ và các bài thuốc chữa bệnh hiệu quả.
Tên gọi, phân nhóm
– Tên gọi khác: Phúc bồn tử còn được gọi là quả mâm xôi, cơm xôi, chúc xôi, Đùm đùm, Mắc hủ (dân tộc Tày), Co hủ (dân tộc Thái), Ghìm búa (dân tộc Dao)
– Tên khoa học: Rubus alceaefolius Poir. (R.moluccanus L)
– Họ: Hoa hồng – Rosaceae
Mô tả dược liệu phúc bồn tử
Đặc điểm sinh thái
Cây phúc bồn tử có thân cây nhỏ, mọc trườn, cuống lá, cuống hoa, thân cành có nhiều gai nhỏ.
Lá cây phúc bồn tử mọc đơn, so le, có cuống dài, phiến lá được chia thành 5 thuỳ không đều nhau. Gân lá phúc bồn tử có hình chân vịt, mép có răng cưa không đều nhau, mặt trên của lá phủ nhiều lông, mặt dưới của lá phủ lông mềm màu xám.
Hoa phúc bồn tử thường mọc thành cụm và thành chùm, mọc ở các nách lá, hoa có màu hồng.
Quả phúc bồn tử hình cầu, gồm nhiều hạch tụ lại thành hình dạng quả. Khi chín quả có màu đỏ tươi.
Mùa hoa phúc bồn tử thường rơi vào tháng 2 – tháng 3, và mùa quả chín vào tháng 5 – tháng 7.
Bộ phận sử dụng dược liệu
Rễ, lá, cành, quả của cây phúc bồn tử được sử dụng để làm thuốc chữa bệnh.
Lá, rễ, cành, quả của cây phúc bồn tử được sử dụng để làm thuốc chữa bệnh
Phân bố
Cây phúc bồn tử hay cây mâm xôi mọc hoang, tìm thấy nhiều ở châu Á, châu âu, châu Mỹ
Ở Việt Nam, cây phúc bồn tử thường được tìm thấy ở các đường đi, rừng thưa, vùng núi. Tuy nhiên cây được trồng phổ biến ở miền Bắc hơn là miền Nam.
Thu hái – Sơ chế
Quả phúc bồn tử được thu hái khi chín vào khoảng tháng 5 đến tháng 7. Có thể dùng ăn hoặc làm mứt. Cành và lá của cây phúc bồn tử có thể thu hái quanh năm, sau đó thái thành các đoạn ngắn, phơi khô để làm thuốc.
Bảo quản dược liệu
Quả phúc bồn tử có thể bảo quản lạnh để dùng dần. Cành lá phúc bồn tử sau khi phơi, sấy khô nên bảo quản ở những nơi thoáng mát, khô ráo và tránh nơi có độ ẩm cao.
Thành phần hóa học
Quả phúc bồn tử có chứa một số thành phần hoá học có lợi cho sức khoẻ con người như: Vitamin C, E, Pectin, Acid ellagic, Fructozơ, và các loại Axit hữu cơ khác
Lá cây Phúc bồn tử có chứa Tanin.
Vị thuốc phúc bồn tử
Tính vị
Vị thuốc Phúc bồn tử có vị ngọt nhạt, tính bình, không chứa độc.
Cành, lá, rễ vị the, tính bình.
Quy kinh
Quy vào 2 kinh Vị và Can
Tác dụng dược lý
– Theo y học hiện đại, công dụng của dược liệu phúc bồn tử như sau:
Chống oxy hóa, đái tháo đường, bệnh tim mạch và một số bệnh ung thư khác.
Phòng ngừa và điều trị các bệnh về tiết liệu, chống nhiễm trùng đường tiểu, hỗ trợ điều trị nhiễm trùng E. coli.
Cải thiện khả năng tình dục, giúp đỡ nhanh chóng hưng phấn và hỗ trợ sức khỏe của tinh trùng
Vị thuốc phúc bồn tử giúp tăng cường trí nhớ, ngăn ngừa tổn thương não và mất trí nhớ, cải thiện tâm trạng
Giúp tăng cường và cải thiện sức khỏe của các mạch máu và mô, giúp tái tạo tế bào xương, dây chằng, phục hồi làn da, mạch máu
Có tác dụng chống viêm, kháng khuẩn đặc biệt là ở ruột và dạ dày, điều trị viêm dạ dày và hỗ trợ tiêu hóa
Đặc biệt, vị thuốc phúc bồn tử giúp tăng cường hệ thống miễn dịch, tránh tình trạng nhiễm trùng hiếm.
Có tác dụng bảo vệ sức khỏe của mắt, chống mờ mắt, bảo vệ màng sản xuất thuỷ dịch, tránh khô mắt và tăng cường thị lực
Cách sử dụng phúc bồn tử
Theo đông y, tác dụng của vị thuốc phúc bồn tử như sau:
Công dụng: tiêu viêm, chán, hoạt huyết, thanh nhiệt, bổ thận tráng dương, meeting, tâm tình, tạo khí
Chủ trì: ngăn ngừa và điều trị béo phì, bảo vệ tế bào gan, chống xơ vữa động mạch, giảm nguy cơ xuất hiện các cơn đau thắt ngực do thiểu năng động mạch vành tim, ngăn ngừa sỏi thận, điều trị chứng liệt dương, hiếm muộn ở nam giới và nữ giới.
Cách dùng – Liều lượng
Cách dùng: có thể sử dụng quả phúc bồn tử dưới nhiều dạng như dùng tươi, dùng khô, chế biến thành mứt, ngâm rượu. Đối với rễ, cành, lá của phúc bồn tử có thể sử dụng dưới dạng thuốc sắc, dùng độc vị hoặc kết hợp với các vị thuốc khác để tăng hiệu quả chữa bệnh.
Liều dùng: khuyến cáo: Sử dụng từ 10 – 30 gam quả phúc bồn tử, sử dụng 30 – 40g đối với cành, lá, rễ của phúc bồn tử.
Bài thuốc sử dụng vị thuốc phúc bồn tử
Công dụng chữa bệnh của vị thuốc phúc bồn tử thường bao gồm tăng cường chức năng sinh lý, hiếm muộn. Cụ thể như sau:
Phúc bồn tử – vị thuốc quý của đông y với nhiều tác dụng chữa bệnh
Bài thuốc 1. Vị thuốc phúc bồn tử giúp điều trị viêm gan mãn tính, sưng gan, viêm sưng tuyến vú
Đơn thuốc: 30 – 40 gam cành lá phúc bồn tử, 15 – 20 gam mộc thông, 15 – 20 gam cây Ô rô
Cách dùng, liều dùng: sắc nước uống. Mỗi ngày sử dụng một thang thuốc
Bài thuốc 2. vị thuốc phúc bồn tử giúp chữa sỏi thận
Đơn thuốc: quả phúc bồn tử tươi
Cách dùng, liều dùng: quả phúc bồn tử dùng mỗi ngày có thể làm giảm một lượng lớn canxi trong nước tiểu. Điều này sẽ góp phần vào việc điều trị, cải thiện và ngăn ngừa tình trạng sạn thận, sỏi thận.
Bài thuốc 3. Vị thuốc phúc bồn tử giúp điều trị viêm gan cấp, mạn tính, viêm tuyến vú và viêm loét miệng
Đơn thuốc: 30 gam phúc bồn tử (cành, lá cây), 10 – 15 gam kim anh, 10 – 15 gam ba kích
Cách dùng, liều dùng: sắc uống hằng ngày. Mỗi ngày 1 thang thuốc.
Bài thuốc 4. Phúc bồn tử điều trị liệt dương, di tinh, tiểu tiện nhiều do thận hư
Đơn thuốc: 12 gam phúc bồn tử, 12 gam ích trí nhân, 200 gam hải sâm ngâm mềm, 150 gam thịt dê, nhục quế, gia vị
Cách dùng, liều dùng: phúc bồn tử và ích trí nhân sắc thành thuốc, lấy nước bỏ bã. Dùng nước thuốc nấu với thịt dê, nhục quế và hải sâm. Đun đến khi nhừ thì nêm nếm gia vị cho vừa ăn. Dùng khi còn nóng.
Bài thuốc 5. Dược liệu phúc bồn tử giúp điều trị di tinh, hoạt tinh, hư thận gây tay chân lạnh, lưng gối mỏi yếu
Đơn thuốc: 15 gam phúc bồn tử, 15 gam thỏ ty tử, 15 gam ba kích, 250ml rượu gạo.
Cách dùng, liều dùng: ngâm thuốc với rượu gạo trong vòng 7 ngày là có thể dùng được. Mỗi lần uống 20 – 30ml.
Bài thuốc 6. Vị thuốc Phúc bồn tử giúp điều trị phụ nữ khí hư nhiều, muộn con, nam giới di tinh, xuất tinh sớm, liệt dương
Đơn thuốc: 10 – 15 gam phúc bồn tử, 20 – 30g câu kỷ tử, 30 – 45 gam thỏ ty tử, 100 gam gạo tẻ, 5 con chim sẻ, các loại gia vị
Cách dùng, liều dùng: nấu tất cả các nguyên liệu trên thành cháo, trong ngày chia thành nhiều lần ăn.
Bài thuốc 7. Vị thuốc phúc bồn tử trị chứng liệt dương, di tinh, muộn con do thận hư
Đơn thuốc: phúc bồn tử, ngũ vị tử, thỏ ty tử, kỷ tử, xa tiền tử, mỗi vị một lượng bằng nhau.
Cách dùng, liều dùng: các vị thuốc trên đem sấy khô rồi tán thành bột mịn, cho thêm mật ong để làm viên hoàn, mỗi viên hoàn có kích thước to bằng hạt ngô. Ngày sử dụng 2 lần, mỗi lần sử dụng 6 gam bột uống với nước ấm.
Bài thuốc 8. Vị thuốc phúc bồn tử điều trị số lượng chất lượng tinh trùng kém, suy giảm ham muốn tình dục ở nam giới, nữ giới âm đạo khô rát
Đơn thuốc: phúc bồn tử, câu kỷ tử, nữ sinh tử, Tây dương sâm, tan tầm, đường phèn, mỗi vị 150 gam, rượu gạo 1500ml
Cách dùng, liều dùng: đem các vị thuốc trên ngâm với rượu gạo. Đậy kín bình và để ở nơi thoáng mát, sau 3 tuần có thể sử dụng được. Mỗi lần uống khoảng 20ml.
Bài thuốc 9. Vị thuốc phúc bồn tử điều trị chứng tiểu nhiều lần, đặc biệt là ở người cao tuổi
Đơn thuốc: 12 gam phúc bồn tử, 12 gam sơn thù du, 12 gam tang phiêu tiêu, 12 gam ích trí nhân
Cách dùng, liều dùng: sắc uống. Mỗi ngày sử dụng 1 thang thuốc.
Bài thuốc 10. Vị thuốc phúc bồn tử trị di tinh, mộng tinh
Đơn thuốc: 12 gam phúc bồn tử, 12 gam sa uyển từ, 12 gam long cốt, 12 gam sơn thù du, 12 gam liên tu, 12 gam khiếm thực.
Cách dùng, liều dùng: sắc uống. Mỗi ngày sử dụng một thang thuốc.
Bài thuốc 11. Vị thuốc phúc bồn tử chữa khí hư ra nhiều, xuất tinh sớm, lưng đau mỏi gối, tảo tiết
Đơn thuốc: 10 gam phúc bồn tử, 10 gam tỏa dương, 12 gam hoài sơn, 12 gam đảng sâm, 3 gam hồng trà
Cách dùng, liều dùng: hãm các vị thuốc trên với nước sôi trong khoảng 10 – 15 phút, dùng uống thay trà hằng ngày
Vị thuốc phúc bồn tử phù hợp để tăng sức đề kháng và phòng ngừa nhiều bệnh lý trong cơ thể. Tuy nhiên bạn không nên lạm dụng thuốc để tránh các tác dụng phụ và gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Nếu muốn sử dụng thuốc lâu dài hoặc với số lượng lớn, bạn cần tham khảo ý kiến của bác sĩ và các thầy thuốc đông y có chuyên môn. Các bài thuốc trên đây chỉ mang tính chất tham khảo, bạn không nên tự ý sử dụng mà chưa có sự chỉ định của thầy thuốc.
Theo dõi thêm chúng tôi tại facebook : https://www.facebook.com/congtyonplazavietphap
Quản trị viênQuản trị viên
Xin chào quý khách. Quý khách hãy để lại bình luận, chúng tôi sẽ phản hồi sớm