Vị thuốc Đông Quỳ Tử là gì? Tác dụng - Cách dùng

- Dược liệu
Vị thuốc Đông Quỳ Tử là gì? Tác dụng - Cách dùng

Đông quỳ tử thuộc họ bông, tên khoa học Malva verticillata Linn. Vị thuốc đông quỳ tử có tác dụng lợi tiểu đại tiện, chữa sỏi, trị mụn, trị các bệnh về lở loét, có tác dụng tốt cho phụ nữ bị tắc sữa...

Vị thuốc Đông Qùy Tử là gì, cây thuốc này có tác dụng gì và cách sử dụng đúng như thế nào? Hãy cùng tham khảo bài viết này để có câu trả lời đúng nhất về loại dược liệu này.

Đông Quỳ Tử là gì?

Cây Đông Qùy Tử có tên khoa học là Malva verticillata Linn, thuộc họ Bông. Cây thuốc này còn có những tên gọi khác như Lộ quỳ, Qùy Tử, Hoạt thái, Hoạt Qùy tử, Kỳ thái tử…

cây đông quỳ tử
Đông quỳ tử là cây thân thảo, hoa màu vàng, quả có khía

Phân bố

Cây Đông Qùy Tử được phân bố nhiều ở Trung Quốc, đặc biệt là khu vực Hà Bắc và Giang Tô. Tại Việt Nam, cho đến nay vẫn chưa xuất hiện loại cây thảo được này.

Đặc điểm của cây

Đônquỳ tử là cây thảo sống 2 năm, có thân cao hơn 3m, lá có hình dáng hư bàn tay chẻ 5 hoặc chẻ 7, lá có mép răng cưa, mọc cách cuống dài. Vào giữa mùa đông xuân thì phần lá ở nách sinh ra hoa nhỏ, hoa Qùy Tử có màu trắng vân tím, hoa có 5 cánh và hình tim ngược.

Vị thuốc Đông Qùy Tử hiếm và cho đến nay cây này vẫn chưa mọc tại Việt Nam nên cần chú ý về đặc điểm của loại cây này tránh nhầm lẫn với những loại cây khác có đặc điểm tương tự.

– Về hình dáng: Đông Qùy Tử là cây thảo, có chiều cao khoảng 3m hoặc hơn. Thân câu hình trụ, mọc chiều thẳng đứng, thân có màu lục, có lông phủ hình sao và cây có rất nhiều nhánh.

– Về lá: Lá của cây Đông Qùy Tử mọc so le. Hình dáng của lá có hình tim hoặc gần tròn, đường kính lá từ 4 – 5cm. Gốc của lá hình trái tim, đầu tròn hoặc hơi nhọn. Lá của cây được chia thành 5 thùy với kích thước không đồng đều, thùy ở giữa bao giờ cũng lớn nhất và có mép răng cưa dài 2 – 8cm.

– Về hoa: Hoa của Đông Qùy Tử là cụm gôm 4 – 5 bông được mọc ra từ kẽ lá. Hoa có màu trắng vân tím, đường tính hoa khoảng 1cm, có cuống ngắn hoặc không cuống. Hoa Đông Qùy Tử thường có 5 cánh, mỗi cánh dài 5mm và nhụy hoa có 10 noãn.

Dược liệu đông quỳ tử
Cây dược liệu đông quỳ tử

– Về quả: Đông Qùy Tử có quả nang có 10 khía chứa trong đó rất nhiề hạt dẹt hình thận, một đầu của hạt hơi nhọn, dài khoảng 3,2mm. Vỏ ngoài của quả Qùy Tử có màu nâu, bên trong có màu trắng và có rất nhiều dầu.

– Đặc điểm sinh trưởng: Qùy Từ là loại cây ưa ánh sáng và ẩm, rễ và cành có thể thu hái được quanh năm còn hạt của cây thì thu hoạch vào mùa xuân.

Vị thuốc Đông Qùy Tử

– Phần sử dụng làm thuốc: Hạt (hình thận, một đầu hơi nhọn, dẹp và hơi lõm xuống, chiều dài khoảng 3,2mm, vỏ màu nâu, rốn hạt lõm xuống phân ra màu nâu vàng, nhân hạt màu trắng và có chứa nhiều dầu). Trong một số bài thuốc có sử dụng lá hoặc phần thân cây đông quỳ tử.

– Bảo chế: lấy quả đông quỳ tử già có màu đen hoặc nâu rồi tách các khía để thu hoạch hạt. Hạt thu hoạch về rửa sạch, phơi khô và rây qua loại bỏ bùn, mày vỏ và các tạp chất dính ở vỏ.

Hạt đông quỳ tử
Hạt đông quỳ tử được sử dụng để làm thuốc

– Tính vị: Vị thuốc Đông Qùy Tử có vị ngọt, tính lạnh, hoạt.

– Tác dụng: Lợi tiểu, thông lâm, nhuận táo, hoạt trường, xuống sữa.

– Kiêng kỵ: Không sử dụng cho phụ nữ có thai. Đây là loại thuốc hoạt lợi, nếu không gặp phải vấn đề nhưng trệ thì không sử dụng.

Tác dụng của Đông Qùy Tử

Thành phần hóa học 

Thành phần hóa học của Đông Qủy Tử bao gồm:

  • Glucose, galactose.
  • Acid malvalic.
  • Vitamin C có trong các bộ phận trong cây.
  • Hạt của cây chứa dầu.

Công dụng

Theo Đông Y thì tác dụng của vị thuốc Đông Qùy Tử như sau:

  • Công dụng trị các chứng bệnh lở loét, lậu, ghẻ
  • Tác dụng lợi tiểu, hỗ trợ điều trị các chứng bệnh như đại tiện bí, sỏi đường tiết niệu, viêm nhiễm đường tiết niệu, tiểu tiện khó, tiểu rắt, tiểu ra huyết, kiết lị ra máu…
  • Công dụng chữa thiếu sữa ở phụ nữ sau sinh, có lợi cho người sắp sinh, có thể chữa được sót nhau thai, đầy căng ngực, thai chết lưu…
  • Vị ngọt, tính lạnh có tác dụng giải độc, hỗ trợ trị các bệnh mụn nhọt…
  • Thân và lá của vị thuốc này chữa được viêm đường tiết niệu, phong nhiệt sinh ho.
  • Rễ cây được dùng để chữa sỏi thận, ít sữa.
  • Công dụng chữa phù khi có thai, thân thể nặng nề, hoa mắt khi đứng ngồi…

Cách dùng vị thuốc Đông Qùy Tử chữa bệnh

Vị thuốc Đông Qùy Tử có nhiều công dụng, cần phải biết cách sử dụng mới có thể mang đến hiệu quả trong điều trị bệnh. Cách dùng vị thuốc theo từng loại bệnh như sau:

Chữa lở loét

– Công dụng: Chữa các chứng lở loét.

– Cách dùng: Luộc rau quỳ tử rồi ăn với tỏi, ngày ăn 2 lần, sử dụng kiên trì trong một thời gian thì chứng lở loét sẽ được cải thiện.

Chữa bệnh Lậu

– Công dụng: Chữa bệnh lậu

– Cách dùng:

  • Dùng nước vo gạo rửa sạch vùng bị lở loét
  • Hong lá Qùy tử trên lửa nhỏ rồi dán vào vết thương. Cần dán ít nhất 200 – 300 lá thì mủ ở những vết thương mới hết và màu khỏi.
  • Trong thời gian sử dụng lá Qủy Từ chữa lậu thì kiêng ăn cá, tỏi và tránh quan hệ.

Chữa bóng nước nóng

– Công dụng: Chữa bỏng do nước sôi

– Cách dùng: Khi bị bỏng thì dùng lá của cây Qùy Tử nghiền nhỏ rồi bôi lên vết bỏng. Sử dụng hàng ngày sẽ khiến vết bỏng nhanh lành, không mưng mủ và nhanh liền sẹo.

Cách dùng đông quỳ tử

Chữa sỏi đường tiểu

– Công dụng: Chữa sỏi đường tiểu, tiểu buốt

– Cách dùng:

Bài thuốc 1:

  • Chuẩn bị: 40g quỳ tử, 40g du bạch bì, 40g mộc thông, 40g thạch vi, 40g thạch nam điệp.
  • Cách dùng: Trộn đều tất cả các dược liệu trên rồi tán thành bột mịn. Dùng bột uống cùng nước hành sắc, sử dụng kiên trì sẽ có hiệu quả.
  • Liều dùng: Mỗi lần dùng 4g.

Bài thuốc số 2:

  • Chuẩn bị: 9g quỳ tử, 9g hoạt thạch, 6g cây ngưu tất, 6g mang tiêu, 3g địa long, 5 phân trầm hương.
  • Cách làm: Các vị thuốc quy tử, ngưu tất, địa long và hoạt thạch sắc thành nước uống. Trầm hương và mang tiêu tán thành bột mịn.
  • Cách dùng: Uống bột với nước thuốc đã sắc.

Chữa bệnh tiểu khó, tiểu buốt

– Công dụng: Chữa tiểu khó, tiểu buốt

– Bài thuốc 1:

  • Chuẩn bị: Chuẩn bị các vị thuốc quỳ tử, cù mạch, cam thảo, sơn chi tử, mộc thông, xa tiền tử, tang bạch bì, xích phục linh mỗi loại 1 lượng bằng nhau.
  • Cách làm: Trộn tất cả các vị thuốc lại rồi tán thành bột.
  • Cách dùng: Mỗi lần dùng 4g uống cùng nước hành sắc. Uống thuốc khi còn ấm và vào lúc đói.

– Bài thuốc số 2:

  • Chuẩn bị: 30g quỳ tử, 15g mộc thông
  • Cách dùng: Sắc các vị thuốc thành nước uống hàng ngày.

Chữa các bệnh ở phụ nữ sau sinh

– Công dụng: Chữa băng huyết, sảy thai, tắc sữa, sót nhau thai.

– Cách sử dụng Đông Qủy Tử chữa băng huyết:

  • Chuẩn bị: Rễ và thân cây quỳ tử lượng vừa đủ rồi đem sao cháy
  • Cách dùng: Sắc thành nước, khi uống hòa cùng 1 thìa rượu, ngày uống 3 lần.

– Cách dùng Qủy Tử chữa tắc sữa:

  • Chuẩn bị: 12g quỷ tử, 12g vương bất lưu hành, 15g hoàng kỳ, 15g hậu lô, 2 chiếc móng heo.
  • Cách dùng: Cho tất cả các vị thuốc trên sắc thành nước uống, ăn cùng với móng heo hầm hoặc luộc.  Sử dụng hàng ngày, mỗi ngày 1 lần.

– Cách dùng vị thuốc Đông Qùy Tử trị sót nhau thai

  • Chuẩn bị: 15g quỳ tử, 31g ngưu đằng
  • Cách làm: Đem 2 vị thuốc trên cho vào nồi cùng 2l nước, sắc với lửa nhỏ đến khi cạn còn 1 nửa là được.
  • Cách dùng: Thuốc uống hết trong ngày, có thể chia thành 2 – 3 lần uống.

Chữa mụn nhọt

– Công dụng: Chữa mụn nhọt trên mặt

– Cách dùng:

  • Chuẩn bị: 31g quỳ tử, 31g phục linh, 31g hạt dưa, 31g bách tử nhân
  • Cách làm: Nghiền hỏ hỗn hợp các vị thuốc trên.
  • Cách dùng: Uống thuốc cùng 1 thìa rượu sau ăn, ngày uống 3 lần, sử dụng kiên trì.

About
Đánh giá - Bình luận
0 bình luận, đánh giá về Vị thuốc Đông Quỳ Tử là gì? Tác dụng - Cách dùng

Quản trị viênQuản trị viên

Xin chào quý khách. Quý khách hãy để lại bình luận, chúng tôi sẽ phản hồi sớm

Nhấn vào đây để đánh giá
Hỗ trợ 24/7
Bảo mật thanh toán
0.17591 sec| 1632.883 kb