Cây cỏ roi ngựa chữa bệnh - Công dụng & Cách dùng

Bài viết này, chúng tôi sẽ chia sẻ đến quý vị và các bạn thêm nhiều công dụng, cách sử dụng dược liệu cỏ roi nngựa để mang đến hiệu quả nhất trong việc điều trị bệnh.

GIỚI THIỆU

Tên gọi

Tên thường gọi: Cây cỏ roi ngựa, cây cỏ ngựa, mã tiền thảo...
Tên khác: Cây mã tiền thảo, nhả tháng én (dân tộc Tày).
Tên tiếng Pháp: Verveine
Tên khoa học: Verbena Offfcinalis L
Họ: Verbenaceae.

Đặc điểm hình ảnh cây

Cỏ roi ngựa là giống cây thân thảo nhỏ, sống lâu năm, chiều cao trung bình mỗi cây khoảng từ 10cm – 100cm. Lá cây roi ngựa dài khoảng 2-8cm, rộng 1,4cm. Lá cây cỏ ngựa hình lông chim, răng cưa, không có cuống hoặc cuống lá rất ngắn.

Hoa mã tiền thường mọc thành từng chùm dài ở ngọn cây, nhiều hoa nhỏ, hoa thường có màu xanh hoặc tím xanh, loại hoa lưỡng tính, không đều, nhiều bông hình sợi, lá bắc hình mũi nhọn. Mỗi hoa mã tiền có 5 đài, lông mịn, uốn cong, tràng ống hình trụ, 5 thùy nhỏ, bầu có 4 ô. Quả cây roi ngựa có 4 nhân, hạt, không có phần nội nhũ. Cây ra hoa và kết quả từ mùa xuân (từ tháng 12 đến tháng 3) đến mùa thu (từ tháng 6 đến tháng 8) hằng năm.

*Hoa cỏ roi ngựa (mã tiền thảo) có màu tím mọc thành chùm dài*

Phân bố

Cây mã tiên thảo thường có khu vực phân bố phổ biến tại các vùng cận nhiệt đới và nhiệt đới Trung Quốc, Thái Lan, Malaysia, Việt Nam,…. Ở Việt Nam, cỏ roi ngựa thường mọc hoang ở ven đường hoặc ở gần các bản làng, khu rừng từ Lạng Sơn đến Bắc Ninh, Thái Bình, Lâm Đồng. Tuy nhiên, hiện nay, do tốc độ công nghiệp hóa nên nhiều vùng ở đồng bằng không có, việc tìm cây cỏ roi ngựa rất khó, chủ yếu ở những tỉnh miền núi là chính.

Bộ phận làm thuốc

Toàn bộ cây cỏ roi ngựa đều có thể dùng để làm dược liệu gồm lá, thân, rễ.

Thu hái, sơ chế

Cây mã tiên thảo thường được thu hái vào mùa thu, khi cây đã ra hoa và bắt đầu kết quả. Người dân thu hái xong thì mang về rửa sạch toàn bộ đất cát, có thể sử dụng bằng cách dùng tươi hoặc phơi khô đều được, bảo quản để dùng dần.

Bảo quản

Bảo quản dược liệu này tại nơi thoáng mát, khô ráo, tránh độ ẩm cao.

VỊ THUỐC CÂY CỎ ROI NGỰA

Thành phần hóa học

Theo nghiên cứu khoa học, toàn bộ cây cỏ roi ngựa có chứa thành phần tinh dầu glucosid bao gồm verbanalin và verbenin. Ngoài ra, phần rễ và thân cây cũng chứa thành phần stachyouse, hoa mã tiền chứa thành phần acid ascorbic mang tác dụng giúp tiêu viêm, tán ứ, lưu thông kinh mạch, giải độc cơ thể.

Tác dụng

Theo Y học cổ truyền có tính hơi hàn, vị đắng, đi vào 2 kinh Can-Tỳ, dùng để chữa đau bụng kinh, mụn nhọt, kinh nguyệt không đều, lở ngứa, mụn nhọt… Ngoài ra, vị thuốc này còn mang đến nhiều công dụng vô cùng tuyệt vời như:

➢ Tác dụng cây cỏ roi ngựa trị viêm mủ da

Trong trường hợp bị viêm mủ da do vết thương bị nhiễm trùng, dùng lá cỏ roi ngựa giã thật nát, lấy nước cốt để đắp lên vùng da bị viêm và nhiễm trùng hoặc có thể mang nấu nước để tắm hoặc sát trùng.

➢ Tác dụng cây cỏ ngựa trị viêm xoang

Dùng cây cỏ roi ngựa kết hợp cùng hoa cao châu Âu, me chua, lượng bằng nhau. Mang tất cả các dược liệu sắc nước uống, chia làm nhiều lần uống trong ngày.

➢ Tác dụng cây cỏ ngựa để điều trị bong gân, viêm khớp

Nếu chẳng may bị bong gân do hoạt động thể thao hoặc làm việc, dùng cây cỏ roi ngựa tươi mang giã nhuyễn, đắp lên vùng bị bong gân và băng cố định lại. Ngày làm 2 lần cho đến khi đã hết sưng, tan máu bầm.

Tác dụng cỏ roi ngựa — *Dược liệu cỏ ngựa giúp chữa các bệnh nhiễm trùng da*

Ngoài ra, cây cỏ roi ngựa còn mang đến nhiều tác dụng điều trị khác như:

Hỗ trợ chữa hen suyễn, đau họng, ho gà.
Hỗ trợ điều trị chứng suy tim, đau thắt ngực.
Hỗ trợ chống co giật toàn thân, chữa trầm cảm, đau túi mật, bệnh thiếu máu.
Hỗ trợ điều trị các chứng sau mãn kinh, thông kinh.
Hỗ trợ phục hồi các vết thương do bị bỏng, điều trị cảm lạnh.

CÁCH SỬ DỤNG CỎ ROI NGỰA HIỆU QUẢ

Các bài thuốc

Tùy thuộc vào từng loại bệnh, độ tuổi và thể trang của mỗi người mà sẽ có liều lượng sử dụng cây cỏ roi ngựa tương ứng. Thông thường, các thầy thuốc Đông y khuyên người dùng, mỗi ngày chỉ nên dùng từ 6-12g cỏ roi ngựa khô (nếu sử dụng tươi thì dùng 20-25g) rửa sạch rồi cho nguyên liệu vào nồi sắc nước uống. Dân gian thường dùng cỏ roi ngựa để chế làm viên nang, sắc nước uống, dùng để làm bột hoặc cao lỏng.

➢ Bài thuốc chữa bệnh cảm cúm, phát sốt từ cỏ roi ngựa

Nguyên liệu: Dùng vị thuốc khương hoạt, thanh ca, cây thần thông mỗi vị 25g, cỏ roi ngựa 50g.

Thực hiện:

Cho tất cả những dược liệu này vào trong nồi, sắc cùng 4 bát nước.
Sắc đến khi nước cạn chỉ còn 2 bát nước thì tắt bếp.
Chia nước uống làm 2 lần/ngày, sáng và tối.

➢ Bài thuốc chữa bệnh sốt rét từ cỏ roi ngựa

Nguyên liệu: 60g cỏ roi ngựa khô.

Thực hiện:

Cho tất cả vào ấm và sắc cùng 300ml nước.
Chia làm nhiều lần nhỏ để uống, nên uống trước khi lên cơn sốt rét khoảng 1-2 tiếng.

➢ Bài thuốc chữa bệnh bạch hầu từ cỏ roi ngựa

Nguyên liệu: 50g cây mã tiên thảo (cỏ roi ngựa khô).

Thực hiện:

Cho toàn bộ nguyên liệu vào nồi, sắc cùng với khoảng 500m nước.
Sắc đến khi nước cạn chỉ còn khoảng 300ml thì tắt bếp.
Chia nước làm 3 lần uống trong ngày, mỗi lần uống 100ml.

*** Lưu ý: Người lớn uống mỗi ngày 300ml, trẻ em dưới 8 tuổi chỉ nên dùng 150ml/ngày. Duy trì uống trong vòng 1 tuần sẽ mang đến hiệu quả.

➢ Bài thuốc chữa đau họng, viêm họng, họng bị sưng và đau rát

Chỉ cần sử dụng cành và lá cây cỏ roi ngựa mang đi rửa sạch để loại bỏ những bụi bẩn rồi mang đi giã để vắt lấy nước với nước sôi trong khoảng 20 phút rồi uống như nước trà hãm hàng ngày. Đối với trường hợp người bệnh bị ho khan kèm theo cảm sốt, có thể sắc kèm thêm 15g cát cánh để mang đến hiệu quả cao.

➢ Bài thuốc chữa bệnh cổ trướng do ăn phải cá độc

Chỉ cần sử dụng một nắm to cỏ roi ngựa khô, mang rửa sạch rồi cho vào nồi sắc lấy nước. Chỉ nên uống trong 1 ngày, thực hiện duy trì trong vòng từ 3-5 ngày bệnh sẽ khỏi.

➢ Bài thuốc chữa đau bụng kinh

Nguyên liệu: Dùng mỗi vị 15g địa cốt bì, nữ trinh tử, bạch thược, xích thược, sinh địa hoàng, huyền sâm, 30g cỏ roi ngựa, 12g mẫu đơn bị, 5g uất kim.

Thực hiện:

Mỗi ngày sắc uống mỗi ngày 1 thang.
Uống liên tục trước khi thấy kinh trong 6 ngày.
Mỗi liều trình uống là 2 tháng.

➢ Bài thuốc chữa kinh nguyệt không đều

Nguyên liệu: 20g ích mẫu, 25g ngải cứu, 10g cỏ tháp bút, 40g cỏ roi ngựa.

Thực hiện:

Sắc tất cả các nguyên liệu này cùng với nước uống.
Uống mỗi ngày 2 lần.
Tốt hơn hết nên uống trước kỳ kinh khoảng 10 ngày.

➢ Bài thuốc trị da lở ngứa

Dùng khoảng 50-100g cỏ ngựa khi còn tươi, rửa sạch nguyên liệu, nấu nước tắm rửa mỗi ngày 1 lần. Sử dụng cho đến khi khỏi.

➢ Bài thuốc trị mụn nhọt

Sử dụng cây cỏ roi ngựa tươi, giã thật nhuyễn và vắt lấy nước, phần bã thì dùng đắp lên chỗ mụn nhọt, sử dụng cho đến khi bệnh khỏi.

Lưu ý khi dùng

Mặc dù là dược liệu chữa bệnh của Đông y, ít độc dược nhưng một số các trường hợp sau đây không nên dùng cỏ roi ngựa:

Phụ nữ đang mang thai hoặc cho con bú cần có sự tham khảo ý kiến từ bác sĩ.
Những người bị dị ứng khi sử dụng thảo dược khác.
Trước khi sử dụng cây cỏ ngựa chữa bệnh cần tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên môn để không mang đế tác dụng phụ.

Hi vọng những thông tin trên ít nhiều cũng đã giúp cho bạn hiểu hơn về dược liệu Đông y cây cỏ roi ngựa.