Viễn chí: Thảo dược giúp an thần, chữa ho

Viễn chí được biết đến là vị thuốc quý có công dụng giúp an thần, chữa ho hiệu quả,...

Nếu bạn đang gặp các triệu chứng trên, muốn cải thiện bệnh vậy hãy cùng ONPLAZA tìm hiểu về vị thuốc viễn chí trước khi sử dụng nhé!

Hình ảnh cây viễn chí

Hình ảnh cây viễn chí

Tên gọi, phân nhóm

Tên gọi khác: viễn chí còn có tên gọi khác là khổ viễn chí, viễn chí nhục, chích viễn chí, tỉnh tâm trượng, khổ yêu, yêu nhiễu, chí thông, nga quản chí thông,...
Tên dược: Radix Polygalae
Tên khoa học: Polygala tenuifolia Willd
Họ: Viễn chí – Polygalaceae

Mô tả dược liệu

Đặc điểm thực vật

Viễn chí là cây thân thảo, với chiều cao khoảng 10 - 20cm. Điểm đặc biệt, viễn chí chia cành ngay từ gốc, cành có hình sợi và được phủ một lớp lông mịn.

Lá cây viễn chí thường mọc so le, dài khoảng 2cm, rộng khoảng 3 - 5mm. Lá phía dưới có hình bầu dục, rộng khoảng 4 - 5mm.
Hoa có màu tím, xanh nhạt ở đỉnh và trắng ở giữa, hoa mọc thành chùm ngắn và gầy.
Quả viễn chí nhẵn và có hình bầu dục.

Bộ phận dùng

Rễ của cây viễn chí được sử dụng để làm thuốc chữa bệnh. Lưu ý: nên chọn những rễ thân to và thịt đầy.

Phân bố

Tại Việt Nam, cây Viễn chí thường mọc hoang tại nhiều tỉnh Bắc Trung bộ.

Thu hái – sơ chế

Thu hái: rễ của cây Viễn chí thường được thu hoạch vào mùa xuân và mùa thu.
Sơ chế: sau khi thu hoạch rễ, đem bỏ tạp chất, rễ con và cành khô. Sau đó phơi khô đến khi thấy vỏ hơi nhăn, thì rút bỏ lõi gỗ bên trong và phơi khô hoàn toàn là dùng được.

Ngoài ra, cây Viễn chí còn được sơ chế theo những cách sau:

Dùng Viễn chí vào nước sắc cam thảo, cứ 5 gam viễn chí thì dùng 100 gam cam thảo. Sau đó tiếp tục đun sôi để viễn chí hút hết nước, rồi đổ Viễn chí ra và để khô là dùng được
Bỏ lõi gỗ bên trong viễn chí, rồi sao vàng lõi để dùng dần

Bảo quản

Bảo quản dược liệu viễn chí ở những nơi khô ráo, tránh ánh nắng trực tiếp và tránh ẩm mốc.

Thành phần hóa học

Viễn chí là dược liệu có thành phần hóa học đa dạng, có nhiều công dụng trong việc chữa bệnh, điều trị bệnh như: Onji saponin A, B, C, D, E, E, G, Tenuifolia A, B, C, D, E, F, saponin triterpen, nhựa, dầu béo, polygalitol,…

Vị thuốc viễn chí

Tính vị

Viễn chí có vị đắng, hơi cay, tính ôn và không có độc.

Quy kinh

Quy vào kinh Can, Thận, Tỳ, Tâm

Tác dụng dược lý

Theo Đông Y, vị thuốc viễn chí có những tác dụng dược lý sau:

Tác dụng: giải uất, ích tinh, ích trí, bổ bất túc, an thần, trừ tà khí, cường khí, khứ đờm, lợi cửu khiếu, minh mục.
Chủ trị: các chứng di tinh, mộng tinh, tâm thần hay lo sợ, hay quên, mất ngủ, bôn đồn, thận tích, ho nhiều đờm, mụn nhọt, ghẻ lở,...

Theo nghiên cứu dược lý hiện đại, tác dụng của viễn chí bao gồm:

Kích thích tử cung, không kể có thai hay không có thai
Tác dụng tán huyết, hạ huyết áp, chống buồn ngủ, chống co giật
Tác dụng của viễn chí giúp tăng tiết dịch phế quản nhằm hóa đờm và giảm ho
Trong dược liệu viễn chí chứa cồn có tác dụng trị thương hàn, ức chế trực khuẩn lao, trực khuẩn lỵ, một số vi khuẩn, virus khác,...
Hoạt chất saponin có trong dược liệu viễn chí gây ra triệu chứng buồn nôn do dạ dày bị kích thích. Vậy nên khuyến cáo không nên sử dụng vị thuốc cho những bệnh nhân bị viêm loét dạ dày, tá tràng.

Cách dùng – liều lượng

Cách dùng: viễn chí có thể sử dụng dưới dạng sắc uống, hoặc tán bột mịn làm viên hoàn,...
Liều dùng: khuyến cáo chỉ nên sử dụng từ 4 – 10g/ngày

Một số bài thuốc chữa bệnh từ viễn chí

Dưới đây ONPLAZA xin chia sẻ đến bạn một số bài thuốc chữa bệnh từ viễn chí, giúp hỗ trợ điều trị bệnh.

Vị thuốc viễn chí với nhiều công dụng giúp an thần, chữa ho,...

Vị thuốc viễn chí với nhiều công dụng giúp an thần, chữa ho,...

Bài thuốc 1. viễn chí trị chứng hay mơ, dễ quên, mất ngủ và chứng thiếu máu cơ tim

Đơn thuốc: viễn chí, đảng sâm, mạch đông, sinh khương, đương quy, bạch thược, đại táo, phục linh mỗi vị 10 gam, quế tâm, cam thảo mỗi vị 3 gam
Cách dùng, liều dùng: vị thuốc quế tâm tán thành bột mịn và để riêng. Còn các vị thuốc khác đem sắc lấy nước uống. Hòa bột quế tâm vào nước sắc và uống hằng ngày cho đến khi bệnh thuyên giảm.

Bài thuốc 2. trị chứng rối loạn trí nhớ do suy nhược thần kinh với dược liệu viễn chí

Đơn thuốc: viễn chí, thạch xương bồ mỗi vị 20 gam, đẳng sâm, phục linh, nhân sâm mỗi vị 30 gam.
Cách dùng, liều dùng: sấy khô các vị thuốc trên rồi đem tán thành bột mịn làm hoàn hồ. Mỗi ngày uống 1 - 2 lần. Lưu ý: chia đều lượng thuốc để có thể sử dụng khoảng 5 - 7 ngày.

Bài thuốc 3. vị thuốc viễn chí giúp chữa ho nhiều đờm và viêm phế quản mãn tính

Đơn thuốc: viễn chí 12 gam, cam thảo, trần bì mỗi vị 4 gam
Cách dùng, liều dùng: Sắc lấy nước uống hằng ngày. Mỗi ngày dùng 1 thang thuốc.

Bài thuốc 4. viễn chí giúp chữa mụn nhọt và sưng vú

Đơn thuốc: viễn chí lượng vừa đủ
Cách dùng, liều dùng: Sắc uống. Còn phần bã thuốc viễn chí đem đắp trực tiếp lên vị trí có mụn nhọt và vùng vú bị sưng

Bài thuốc 5. Viễn chí giúp trị chứng sốt cao, co giật ở trẻ nhỏ

Đơn thuốc: viễn chí, sinh địa, câu đằng, thiên trúc hoàng, mỗi vị 8 gam
Cách dùng, liều dùng: Sắc lấy nước uống trong ngày. Mỗi ngày uống 1 thang thuốc

Bài thuốc 6. viễn chí giúp chữa ho có đờm

Đơn thuốc: viễn chí 8 gam, cát cánh, cam thảo mỗi vị 6 gam
Cách dùng, liều dùng: Sắc uống dùng hết trong ngày. Chia làm 3 lần uống/ngày

Bài thuốc 7. vị thuốc viễn chí giúp trị chứng suy nhược thần kinh, hay quên lẫn và tim đập mạnh

Đơn thuốc: Viễn chí đã tán bột.
Cách dùng, liều dùng: Sử dụng 10g bột viễn chí uống cùng nước cơm. Dùng 2 lần/ngày. Duy trì liệu trình đều đặn cho đến khi bệnh thuyên giảm

Bài thuốc 8. viễn chí giúp điều trị đau tim lâu ngày

Đơn thuốc: viễn chí 40 gam, xương bồ thái nhỏ 40 gam
Cách dùng, liều dùng: tán thành bột mịn. Mỗi lần dùng 12 gam bột và sắc cùng một chén nước. Sắc còn lại 7 phần thì ngưng. Lưu ý: nên dùng thuốc khi còn ấm.

Bài thuốc 9. viễn chí giúp trị tim đập nhanh, loạn nhịp tim, suy giảm trí nhớ, ho nhiều, mất ngủ

Đơn thuốc: viễn chí 10 gam, toan táo nhân sao vàng 10 gam, gạo tẻ 50 gam
Cách dùng, liều dùng: sắc lấy nước. Lọc bã và sử dụng nước sắc cho vào gạo để nấu cháo. Nêm nếm gia vị cho phù hợp và dùng cháo vào buổi tối trước khi đi ngủ.

Bài thuốc 10. viễn chí giúp trị nước tiểu đục và đỏ

Đơn thuốc: 0.5kg viễn chí đã bỏ lõi và ngâm với nước cam thảo, 0.5kg ích trí nhân, 0.5kg phục thần đã bỏ lõi
Cách dùng, liều dùng: tán tất cả các vị thuốc trên thành bột mịn. Sau đó, dùng miến chưng với rượu làm thành hồ. Lấy hồ trộn với bột thuốc, làm thành viên hoàn, mỗi viên có kích thước bằng hạt ngô đồng. Mỗi lần uống 50 viên với nước táo sắc. Duy trì liệu trình mỗi ngày 1 thang thuốc cho đến khi bệnh thuyên giảm hoặc theo sự chỉ định của thầy thuốc, bác sĩ có chuyên môn.

Những lưu ý khi dùng bài thuốc từ dược liệu viễn chí

Dược liệu viễn chí là thuốc, do đó bạn không nên tự ý sử dụng mà chưa được sự chỉ định của thầy thuốc, bác sĩ chuyên môn. Những lưu ý dưới đây khi dùng thuốc viễn chí, bạn nên tham khảo, gồm:

Không sử dụng viễn chí chung với các vị thuốc trân châu, tề tào và lê lô
Không dùng viễn chí cho người bệnh có thực hỏa. Nếu muốn sử dụng, phải kết hợp thêm với vị thuốc hoàng liên
Người bệnh có âm hư hỏa vượng không được dùng viễn chí
Người bị viêm loét dạ dày, viêm tá tràng cũng không nên sử dụng vị thuốc viễn chí

Trên đây, ONPLAZA đã chia sẻ đến bạn những công dụng của vị thuốc viễn chí và các bài thuốc trị bệnh từ dược liệu này. Tuy nhiên, những thông tin trên chỉ mang tính chất tham khảo, nếu bạn có ý định dùng thuốc, nên tham khảo ý kiến của các thầy thuốc, bác sĩ có chuyên môn để tránh những tác dụng phụ không mong muốn, cũng như đảm bảo tính hiệu quả, an toàn khi dùng thuốc.