Giảo cổ lam: Tác dụng và cách dùng cây thuốc chữa bệnh

Từ lâu, giảo cổ lam đã được phát hiện và được biết đến trên khắp thế giới bởi những tinh chất quý hiếm. Ngày nay, các loại dược liệu tự nhiên như giảo cổ lam được sử dụng nhiều trong nhân dân bằng các cách sắc nước uống, hãm trà… nhằm mục đích bảo vệ gan, giúp cân bằng hệ thần kinh, tăng cường miễn dịch cho cơ thể…

Cây giảo cổ lam — *Giảo cổ lam là cây dây leo, thân thảo*

Giảo cổ lam là vị thuốc gì?

Tên gọi

Tên Tiếng Việt: Giảo cổ lam, Cổ yếm, dạ cổ lam…
Tên khoa học: Gynostemma pentaphyllum (Thunb.) Makino

Thông tin khoa học

Giới (regnum): Plantae
Bộ (ordo): Cucurbitales
Họ (familia): Cucurbitaceae
Phân họ (subfamilia): Zanonioideae
Tông (tribus): Zanonieae
Phân tông (subtribus): Gomphogyninae
Chi (genus): Gynostemma
Loài (species): G. pentaphyllum

Đặc điểm thực vật

Cây Giảo cổ lam có thân thảo dạng leo. Cây leo lên cây thân chủ nhờ các tua cuốn đơn ở nách lá. Lá giảo cổ lam xòe ra tựa hình chân vịt. Giảo cổ lam chia ra làm 3 loại chính theo hình dạng của lá là: Giảo cổ lam 3 lá, giảo cổ lam 5 lá và giảo cổ lam 7 lá. Trong đó loài giảo cổ lam 5 lá được xác định có nhiều tinh chất quý và được sử dụng nhiều nhất.

Hoa giảo cổ lam nở thành cụm màu trắng bông. Mỗi bông hoa nhỏ có những cánh nở bung tạo hình ngôi sao. Quả giảo cổ lam có hình cầu, lúc khô màu đen, bên trong chứa nhiều hạt.

Giảo cổ lam 5 lá — *Hình ảnh của loại giảo cổ lam 5 lá*

Phân bố

Trên thế giới, cây dạ cổ lam có nhiều ở Trung Quốc, Nhật Bản, Bắc Triều Tiên và Việt Nam. Cây thuốc giảo cổ lam phù hợp ở những vùng núi cao trên 2000m so với mực nước biển, nơi có độ ẩm cao và lạnh mát quanh năm.

Ở nước ta, các nhà nghiên cứu khoa học đã phát hiện một quần thể cây thuốc giảo cổ lam mọc hoang tại dãy Hoàng Liên Sơn, nơi có độ cao hơn 1500m so với mực nước biển. Người dân bản địa ở khu vực Hoàng Liên Sơn đã biết dùng cây thuốc giảo cổ lam từ lâu đời. Họ thường dùng vị thuốc này để chống lại sự mệt mỏi khi đi rừng và tăng cường sức khỏe. Mẫu cây giảo cổ lam mọc hoang tại Hoàng Liên Sơn đã được đem đi nghiên cứu tại Viện Dược liệu Trung ương và nhiều trung tâm nghiên cứu khác. Các nhà khoa học đã tìm ra, giảo cổ lam mọc hoang tại Hoàng Liên Sơn chính là loài cây có tên khoa học Gynostemma pentaphyllum. Loài này có chất lượng tương tự như các loại giảo cổ lam nổi tiếng của Nhật Bản, Hàn Quốc. Ngày này, giống cây này được đem nhân giống và trồng rộng rãi ở nhiều nơi trong cả nước để làm dược liệu

Bộ phận làm thuốc

Toàn thân cây giảo cổ lam được thu hái để làm dược liệu.

Sau khi gieo trồng từ 4 -6 tháng (tùy nơi canh tác), giảo cổ lam được người dân thu hái rồi cắt nhỏ phơi khô, bảo quản trong túi nilong kín tránh ẩm mốc. Nếu thu hoạch giảo cổ lam vào những ngày mưa cần phải sử dụng lò sấy.

Tác dụng của giảo cổ lam

Các nhà khoa học đã tiến hành nghiên cứu cây giảo cổ lam. Họ tìm thấy trong cây giảo cổ lam có các thành phần hóa học chính rất tốt cho cơ thể con người như: Flavonoid, Saponin, Polysaccharid…. Và một số các số các chất giàu caxi hữu cơ, vitamin, axit amin tan trong nước cùng các khoáng chất thiết yếu cho cơ thể con người như sắt, kẽm, selen…

Từ những thành phần hóa học trên, các nhà khoa học đã thực hiện nhiều thí nghiệm để chứng minh tác dụng của cây thuốc giảo cổ lam và đưa ra kết luận giảo cổ lam có những tác dụng chính sau đây:

Bảo vệ và tăng cường chức năng gan

Tại bệnh viện Shuguang, Trung Quốc, các nhà nghiên cứu đã tiến hành thí nghiệm trên loài chuột bị gây bệnh xơ gan bằng chất carbon tetrachloride 10%. Tiếp đó, họ sử dụng các chiết xuất có trong giảo cổ lam để điều trị cho những con chuột này. Thời gian sử dụng thuốc giảo cổ lam là 3 tuần. Kết quả cho thấy các tổn thương gan đã giảm đi đáng kể. Đặc biệt, thảo dược giảo cổ lam còn có khả năng làm giảm các triệu chứng xơ gan ở giai đoạn đầu và cả trong quá trình gan bị xơ hóa. Ngoài ra, họ còn tiến hành nhiều thí nghiệm chứng minh giảo cổ lam có thể ức chế quá trình hình thành mô sẹo nên có thể cải thiện chứng xơ gan.

Hạ đường huyết

Giảo cổ lam có khả năng làm giảm đường huyết, có ý nghĩa trong việc hỗ trợ bệnh nhân đang mắc chứng đái tháo đường. Chức năng này được các nhà khoa học đưa ra dựa trên cơ chế hoạt động của giảo cổ lam: làm tăng tiết lượng insulin của tế bào beta đảo tụy; giảm tính kháng insulin của các tế bào; đồng thời giảo cổ lam còn có khả năng làm giảm quá trình tổng hợp glucose tại gan.

Tăng cường hệ miễn dịch

Các thành phần hóa học có trong vị thuốc giảo cổ lam có khả năng bảo vệ tế bào thực bào. Tế bào thực bào có khả năng diệt vi khuẩn và các vật thể ngoại lai khác. Nhờ đó, nếu sử dụng giảo cổ lam thường xuyên, hệ miễn dịch của cơ thể bạn sẽ được củng cố và phát triển mạnh.

Bảo vệ hệ thần kinh

Trên Tạp chí nghiên cứu Y học Quốc tế, các nhà khoa học đã tiến hành thí nghiệm trên loài chuột, họ đưa ra khẳng định dược liệu giảo cổ lam có thể kích thích quá trình sản xuất glutathione tại não của loài chuột mắc chứng Parkinson. Kết quả của nghiên cứu này cũng cho thấy giảo cổ lam có tác dụng chống ô xy hóa và có khả năng bảo vệ hệ thần kinh.

Ngoài ra, thảo dược giảo cổ lam còn được chứng minh rằng nó có khả năng tạo nên trạng thái cân bằng cho cơ thể bằng cách điều trỉnh quá trình hoạt động nội môi. Do đó, nếu cơ thể bị căng thẳng thần kinh, gặp quá nhiều áp lực hay stress, sử dụng giảo cổ lam để lấy lại trạng thái cân bằng, thư thái.

Làm giảm cholesterol

Giảo cổ lam được sử dụng để kiểm soát cholesterol. Một thí nghiệm về giảo cổ lam trên loài chuột bị tăng lipid máu cho kết quả: giảo cổ lam có khả năng giảm chất béo trung tính và cholesterol.

Phòng chống khối u

Loại giảo cổ lam 5 lá của Việt Nam có khả năng phòng chống khối u. Tại Việt Nam, tác giả Phạm Thanh Kỳ và Lư Vân Hiền đã đăng trên Tạp chí dược số 5/2011: dịch chiết xuất từ thảo dược giảo cổ lam có khả năng kìm hãm sự phát triển của các khối u. Tiếp tục sau đó, các tác giả này đã kết hợp với các nhà nghiên cứu Hàn Quốc để tìm ra các hoạt chất saponin có trong cây giảo cổ lam tại Việt Nam. Các chất này có khả năng ức chế và giệt các tế bào ung thư vú, tử cung, phổi…

Tăng cường sức khỏe cho cơ thể

Ở nước ta, người dân bản địa tại dãy Hoàng Liên Sơn cho rằng tác dụng của giảo cổ khô là làm trà giảo cổ lam uống chống lại sự mệt mỏi khi đi rừng, tăng cường năng lượng cho cơ thể của những người leo núi lâu ngày. Hay tại Trung Quốc, giảo cổ lam được gọi là loài thảo dược bất tử. Họ sử dụng rễ và thân cây giảo cổ lam để làm thuốc và thức chè giảo cổ lam bồi bổ sức khỏe và chống lại sự mệt mỏi.

Video giới thiệu về Vị thuốc Giảo cổ lam

Cách dùng giảo cổ lam

Giảo cổ lam là loại thảo dược quý giá của Việt Nam ta, từ xa xưa, người dân Việt Nam đã biết sử dụng giảo cổ lam làm trà, thuốc chữa bệnh. Sau đây là những cách dùng giảo cổ lam phổ biến tại Việt Nam:

Sắc nước uống

Sử dụng dược liệu giảo cổ lam khô, cắt khúc nhỏ. Lấy từ 50gram đến 70gram cùng 2000ml nước sắc dưới lửa nhỏ. Sử dụng uống hàng ngày sẽ rất tốt cho cơ thể.

Uống viên nén

Ngày nay, có một số nhà sản xuất đã bào chế ra viên nén giảo cổ lam rất tiện dụng cho người bệnh. Chẳng hạn như viên giảo cổ lam Tuệ Linh, viên giảo cổ lam của Công ty Cổ phần Y Dược Và Đầu Tư Thương Mại Sông Đà… Đây là các sản phẩm được bào chế như viên kẹo nhỏ, đóng trong hộp nhựa hoặc túi giấy giống như viên thuốc. Để sử dụng các sản phẩm này, bạn cần tới sự tư vấn và chỉ định của bác sĩ chuyên môn. Không tùy ý sử dụng gây hậu quả xấu.

Trà giảo cổ lam

Thay vì sắc nước uống, bạn có thể dùng thảo dược giảo cổ lam để hãm trà, hoặc có thể sử dụng các túi trà lọc bán sẵn để pha trà rất tiện dụng. Theo cách này, bạn chỉ cần bỏ một nhúm giảo cổ lam khô hoặc 1 -2 túi lọc vào bình trà rồi đổ nước sôi hãm từ 3-5 phút là có thể sử dụng trà giảo cổ lam nóng ấm, thơm hương rừng. Vậy trà giảo cổ lam bán ở đâu? Quý vị có thể tới các tiệm thuốc nam, thuốc bắc hoặc các hiệu thuốc tây đều có thể tìm mua dược liệu giảo cổ lam và trà giảo cổ lam túi lọc.

Dùng giảo cổ lam kết hợp với các dược liệu khác

Người dùng cần chuẩn bị 30g giảo cổ làm, 30g xạ đen, 20g cà gai leo, 1,5 lít nước sôi, bình giữ nhiệt hoặc ấm pha trà. Đem cho tất cả các nguyên liệu đã được chuẩn bị sẵn vào bình, đổ thêm 1,5 lít nước sôi, đậy nắp và ủ trong vòng khoảng 30 phút là có thể sử dụng được.

Mua giảo cổ lam ở đâu?

Hiện nay, có thể mua được giảo cổ lam ở nhiều cơ sở, địa chỉ khác nhau trên khắp cả nước, các cửa hàng bán thuốc Đông Y thường sẽ có loại dược liệu này. Tuy nhiên, nếu không chú ý rất có thể người sẽ mua phải giảo cổ làm kém chất lượng, thậm chí là hàng giả. Chính vì vậy mà người dùng nên chọn mua tại các cơ sở uy tín, được cấp phép hoạt động.

Giảo cổ lam lá khô được bán với nhiều mức giá khác nhau, tùy vào các yếu tố như nguồn gốc, chất lượng cũng như đơn vị cung cấp mà quy định. Hiện nay, giảo cổ làm được bán với mức giá giao động trong khoảng vài trăm nghìn/kg.

Trên đây là những thông tin mà chúng tôi tổng hợp được về giảo cổ lam. Mong rằng bài viết đã cung cấp những thông tin hữu ích cho bạn đọc. Nếu còn bất cứ thắc mắc nào khác, vui lòng liên hệ với chúng tôi để được tư vấn chi tiết hơn.